Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξαν σε μια συμφωνία, σύμφωνα με την οποία η ΕΕ θα αντιμετωπίσει δασμούς 15% στις περισσότερες εξαγωγές της, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, αποτρέποντας έτσι έναν εμπορικό πόλεμο που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία.
Η συμφωνία συνήφθη λιγότερο από μια εβδομάδα πριν από την προθεσμία της 1ης Αυγούστου για την έναρξη ισχύος των υψηλότερων δασμών του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και επαινέθηκε από αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, οι οποίοι τη χαρακτήρισαν «βιώσιμη».
Ο Τραμπ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσαν τη συμφωνία την Κυριακή στο γκολφ κλαμπ του Τραμπ στο Τέρνμπερι της Σκωτίας, χωρίς όμως να αποκαλύψουν όλες τις λεπτομέρειες της συμφωνίας ή να δημοσιοποιήσουν οποιοδήποτε έγγραφο. Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, οι δασμοί 15% θα τεθούν σε ισχύ την 1η Αυγούστου.
«Είναι η μεγαλύτερη από όλες τις συμφωνίες», δήλωσε ο Τραμπ, ενώ η φον ντερ Λάιεν προσέθεσε ότι θα φέρει «σταθερότητα» και «προβλεψιμότητα».
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τον S&P 500 αυξήθηκαν κατά 0,4% μετά την επίτευξη πέντε διαδοχικών ιστορικών υψηλών την περασμένη εβδομάδα. Τα συμβόλαια για τις ευρωπαϊκές μετοχές σημείωσαν άνοδο 1% μετά τη συμφωνία και το ευρώ ενισχύθηκε έναντι του δολαρίου.
«Η ΕΕ έπαιξε τα χαρτιά της όσο καλύτερα μπορούσε», δήλωσε ο Στίβεν Όλσον, πρώην διαπραγματευτής των ΗΠΑ για το εμπόριο, και νυν στέλεχος του ISEAS-Yusof Ishak Institute. «Η ΕΕ αναγνωρίζει την αξία των υγιών, ισχυρών και ανοιχτών εμπορικών σχέσεων, ενώ ο πρόεδρος Τραμπ δεν το κάνει. Αυτή η απλή δυναμική έφερε την ΕΕ σε μειονεκτική θέση καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων».
Η συμφωνία θα επιβάλει στις εξαγωγές της ΕΕ πολύ υψηλότερους δασμούς από ό,τι θα επιβάλλει η ΕΕ στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ, με την φον ντερ Λάιεν να δηλώνει ότι στόχος είναι η εξισορρόπηση του εμπορικού πλεονεκτήματος με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, τέτοιου είδους συμβιβασμοί στη συμφωνία προκάλεσαν την οργή ορισμένων ευρωπαϊκών βιομηχανικών ομίλων, με το κύριο βιομηχανικό λόμπι της Γερμανίας να δηλώνει ότι «στέλνει ένα θανατηφόρο μήνυμα στις στενά συνδεδεμένες οικονομίες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού».
Η φον ντερ Λάιεν και ο Τραμπ διαφώνησαν επίσης σε ορισμένους από τους βασικούς όρους της συμφωνίας που ανακοίνωσαν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι το επίπεδο των δασμών θα ισχύει για «τα αυτοκίνητα και όλα τα άλλα», αλλά όχι για τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα μέταλλα.
Η επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ δήλωσε αργότερα σε συνέντευξη Τύπου ότι το ποσοστό 15% θα είναι συνολικό, δε θα προστίθεται στους ειδικούς δασμούς για κάθε κλάδο και θα καλύπτει τα φάρμακα, τα τσιπ και τα αυτοκίνητα. Οι δασμοί στα μέταλλα «θα μειωθούν και θα θεσπιστεί σύστημα ποσοστώσεων», ανέφερε.
«Έχουμε 15% για τα φαρμακευτικά προϊόντα. Όποια και αν είναι η τελική απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ σχετικά με το πώς θα αντιμετωπιστούν τα φαρμακευτικά προϊόντα σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτό είναι ένα άλλο θέμα», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας ότι ο συνολικός συντελεστής «δεν πρέπει να υποτιμηθεί, αλλά ήταν ο καλύτερος που μπορούσαμε να επιτύχουμε».
Ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν αργότερα ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε επίπεδο δασμών 15% για τις εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων της ΕΕ. Μια ξεχωριστή έρευνα βάσει του άρθρου 232 για τα φαρμακευτικά προϊόντα θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες τρεις εβδομάδες, αλλά το επίπεδο των δασμών της ΕΕ θα παραμείνει στο 15%, προσέθεσαν οι αξιωματούχοι.
Η ΕΕ συμφώνησε να αγοράσει αμερικανική ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων, να επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ επιπλέον των υφιστάμενων δαπανών, να ανοίξει τις αγορές των χωρών για εμπόριο με τις ΗΠΑ με μηδενικούς δασμούς και να αγοράσει «τεράστιες ποσότητες» στρατιωτικού εξοπλισμού, δήλωσε ο Τραμπ. Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις σχετικά με τα ευρωπαϊκά κρασιά και οινοπνευματώδη ποτά, αλλά το θέμα θα διευθετηθεί σύντομα.
Κλειδί για την εφαρμογή του συντελεστή 15% στα φαρμακευτικά προϊόντα και τους ημιαγωγούς ήταν η υπόσχεση της ΕΕ να πραγματοποιήσει επενδύσεις στις ΗΠΑ, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg.
Πριν από τη συνάντηση, η ΕΕ ανέμενε να επιβληθεί φόρος 15% στις εισαγωγές της, ο οποίος θα εφαρμοζόταν και στα περισσότερα φαρμακευτικά προϊόντα. Τα προϊόντα αυτά ήταν ένα από τα κύρια σημεία διαφωνίας στις διαπραγματεύσεις.
Χωρίς συμφωνία, το Bloomberg Economics εκτιμούσε ότι ο συνολικός μέσος πραγματικός δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ θα ανέλθει σε σχεδόν 18% την 1η Αυγούστου από 13,5% σύμφωνα με τις ισχύουσες πολιτικές. Η νέα συμφωνία μειώνει τον αριθμό αυτό στο 16%.
Η συμφωνία δεν καλύπτει τις εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου της ΕΕ, οι οποίες θα εξακολουθήσουν να υπόκεινται σε δασμούς 50%, σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους των ΗΠΑ. Οι δασμοί στον τομέα της αεροδιαστημικής θα παραμείνουν στο 0% εν αναμονή των αποτελεσμάτων της έρευνας βάσει του άρθρου 232, προσέθεσαν οι αξιωματούχοι.
Οι αξιωματούχοι είχαν συζητήσει τους όρους ενός συστήματος ποσοστώσεων για τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, το οποίο θα επιβάλλει χαμηλότερο εισαγωγικό φόρο κάτω από ένα ορισμένο όριο και θα επιβάλλει τον κανονικό συντελεστή 50% πάνω από αυτό. Η ΕΕ είχε επίσης ζητήσει ποσοστώσεις και ανώτατο όριο για τους μελλοντικούς δασμούς σε συγκεκριμένους κλάδους.
Εδώ και μήνες, ο Τραμπ απειλεί το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου με υψηλούς δασμούς, με στόχο τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ. Ωστόσο, η προοπτική αυτών των δασμών — και η απρόβλεπτη φύση του Τραμπ — έθεσαν τις υπόλοιπες χώρες σε κατάσταση συναγερμού. Τον Μάιο, απείλησε να επιβάλει δασμό 50% σε σχεδόν όλα τα προϊόντα της ΕΕ, ασκώντας πίεση που επιτάχυνε τις διαπραγματεύσεις, πριν τον μειώσει στο 30%.
Η διατλαντική συμφωνία εξαλείφει ένα σημαντικό κίνδυνο για τις αγορές και την παγκόσμια οικονομία — έναν εμπορικό πόλεμο που αφορά διασυνοριακές συναλλαγές αξίας 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων — παρόλο που αυτό σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές αποστολές προς τις ΗΠΑ θα επιβαρύνονται με υψηλότερο φόρο στα σύνορα.
Οι στόχοι, σύμφωνα με τον Τραμπ, ήταν η αύξηση της παραγωγής στις ΗΠΑ και η ευρύτερη πρόσβαση των αμερικανικών εξαγωγέων στην ευρωπαϊκή αγορά. Η φον ντερ Λάιεν αναγνώρισε ότι μέρος της ώθησης πίσω από τις συνομιλίες ήταν η αναδιάταξη του εμπορίου, αλλά την χαρακτήρισε επωφελή για τις δύο πλευρές.
«Το σημείο εκκίνησης ήταν ανισόρροπο», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν. «Θέλαμε να εξισορροπήσουμε το εμπόριο που πραγματοποιούσαμε και θέλαμε να το κάνουμε με τρόπο ώστε το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών να συνεχίσει να υπάρχει, επειδή οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες πρέπει να έχουν καλές εμπορικές ροές».
Η ανακοίνωση ολοκλήρωσε μήνες συχνά τεταμένης διπλωματίας μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον. Οι δύο πλευρές φαινόταν να πλησιάζουν σε συμφωνία νωρίτερα αυτό το μήνα, όταν ο Τραμπ απείλησε με την επιβολή δασμών 30%.
Η ΕΕ είχε προετοιμαστεί να επιβάλει δασμούς ύψους περίπου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ (117 δισεκατομμύρια δολάρια) — περίπου το ένα τρίτο των αμερικανικών εξαγωγών προς την Ένωση — εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία και ο Τραμπ υλοποιήσει την απειλή του.
Η ΕΕ έδειξε για εβδομάδες την προθυμία της να αποδεχθεί μια ανισόρροπη συμφωνία που θα περιελάμβανε μειωμένο συντελεστή περίπου 15%, ζητώντας παράλληλα την απαλλαγή από τους δασμούς σε βιομηχανίες ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή οικονομία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει επίσης επιβάλει δασμούς 25% στα αυτοκίνητα και διπλάσιους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο, καθώς και στον χαλκό.
Δεν ήταν όλα τα μέλη της ΕΕ ικανοποιημένα με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Σκωτία. Ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας, Μπενιαμίν Χαντάντ, χαρακτήρισε τη συμφωνία «ετεροβαρή» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να ενεργοποιήσει το μέσο έναντι του οικονομικού καταναγκασμού, το οποίο θα της επιτρέψει να λάβει αντίποινα μέτρα κατά των αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας.
Η Ολλανδή υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου, Χάνεκε Μπόερμα, δήλωσε ότι η συμφωνία «δεν είναι ιδανική» και κάλεσε την Επιτροπή να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τους αναλυτές του Bloomberg Economics, «τα λεπτομερή στοιχεία εξακολουθούν να είναι ασαφή, αλλά η πρώτη μας εκτίμηση είναι ότι προσφέρει περιορισμένη οικονομική ανακούφιση στην Ευρώπη. Αποφεύχθηκαν οι απειλές για υψηλότερους αμοιβαίους δασμούς, αλλά ο συνολικός πραγματικός δασμολογικός συντελεστής στις εισαγωγές από την ΕΕ παραμένει σε γενικές γραμμές αμετάβλητος σε σχέση με την τρέχουσα πολιτική. Εν τω μεταξύ, η συμφωνία δε συμβάλλει ουσιαστικά στην άρση των ανησυχιών ότι ο φαρμακευτικός τομέας θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο πρόσθετων δασμών».
Αρκετοί εξαγωγείς στην Ασία, μεταξύ των οποίων η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες και η Ιαπωνία, έχουν διαπραγματευτεί αμοιβαίους δασμούς μεταξύ 15% και 20%. Οι συνομιλίες της Ουάσιγκτον συνεχίζονται επίσης με την Ελβετία, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι «εξετάζει συμφωνίες με τρεις ή τέσσερις άλλες χώρες», αλλά «ως επί το πλείστον» οι άλλες χώρες με μικρότερες οικονομίες ή λιγότερο σημαντικές εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ θα λάβουν απλώς επιστολές με τον καθορισμό των δασμολογικών συντελεστών.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε μια σειρά δασμών σε σχεδόν όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ τον Απρίλιο, δηλώνοντας την πρόθεσή του να αναζωογονήσει την εγχώρια παραγωγή, να συμβάλει στη χρηματοδότηση μιας μαζικής μείωσης των φόρων και να αντιμετωπίσει τις οικονομικές ανισορροπίες που, όπως έχει δηλώσει, είναι επιζήμιες για τους εργαζομένους των ΗΠΑ. Μια εβδομάδα αργότερα, οι επενδυτές πανικοβλήθηκαν και ο Τραμπ ανέβαλε την εφαρμογή των δασμών.
Οι καταγγελίες του Τραμπ για το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα είχαν στραφεί με ιδιαίτερη οξύτητα κατά της ΕΕ, την οποία κατηγορεί ότι δημιουργήθηκε για να «βλάψει» τις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος έχει επιτεθεί στα μη δασμολογικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι αμερικανικές εταιρείες για να δραστηριοποιηθούν στην 27μελή ένωση. Αυτά περιλαμβάνουν τον φόρο προστιθέμενης αξίας της ΕΕ, τους φόρους επί των ψηφιακών υπηρεσιών και τους κανονισμούς για την ασφάλεια και το περιβάλλον.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: CNBC: «Ασσύμετρη συνθηκολόγηση» της ΕΕ με Τραμπ - Γιατί δεν πίεσαν περισσότερο οι Βρυξέλλες;