Του Σωκράτη Ιωακέιμ
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποίησε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, παρατηρήθηκε μεγάλη μείωση στις καταθέσεις τόσο των κατοίκων Κύπρου όσο και των ξένων τον Μάρτιο του 2018, με τις εκροές να φθάνουν στο υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2015. Η μείωση οφείλεται κυρίως στην ανησυχία των πελατών του Συνεργατισμού για το μέλλον του, καθώς δεν είχε προηγηθεί η καθοριστική παρέμβαση της Κυβέρνησης με την ένεση των €2,5 δις. Συγκεκριμένα, έγιναν εκροές €649 εκατ. από το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου, εκ των οποίων τα €430 εκατ. αφορούσαν κατοίκους Κύπρου και τα €219 εκατ. κατοίκους του εξωτερικού.
Ο οικονομολόγος Πάμπος Παπαγεωργίου εξέφρασε την άποψη πως τέτοιες εκροές είναι συνήθως ένα ψυχολογικό φαινόμενο, το οποίο παρουσιάζει έξαρση και μετά ύφεση, προσθέτοντας πως το να έχουν διάρκεια αυτές οι εκροές είναι σπάνιο
Πιο αναλυτικά, οι καταθέσεις των κατοίκων Κύπρου διαμορφώθηκαν στα €36,82 δις από €37,25 δις τον προηγούμενο μήνα, ενώ οι καταθέσεις κατοίκων τρίτων χωρών υποχώρησαν στα €8 δις από €8,22 δις τον προηγούμενο μήνα. Οι καταθέσεις των κατοίκων των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης, που περιλαμβάνουν και την Ελλάδα, ανήλθαν στα €3,18 δις από €3,23 δις τον προηγούμενο μήνα. Το σύνολο των καταθέσεων διαμορφώθηκε στα €48 δις από €48,7 δις τον προηγούμενο μήνα. Οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 0,8% σε ετήσια βάση έναντι αύξησης 1,2% τον Φεβρουάριο του 2018.
Όχι στις φημολογίες
Όπως ανέφερε στη «Σ» ο καθηγητής οικονομικών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, Ονησίφορος Ιορδάνους, η μείωση οφείλεται στα πολλά δημοσιεύματα που είδαν το φως της δημοσιότητας σε ό,τι αφορά το μέλλον του Συνεργατισμού. «Η φημολογία που αναπτύχθηκε έκανε ζημιά στο τραπεζικό σύστημα και είναι καλά να μπει φρένο σε αυτήν, καθώς, πέραν του Συνεργατισμού, μπορεί να επηρεάσει μελλοντικά και άλλες τράπεζες και να αναγκαστεί και πάλι το κράτος να τις στηρίξει. Εκτιμώ ότι, μετά την κρατική στήριξη στον Συνεργατισμό και τη προδιαγραφόμενη εξαγορά του, η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί. Θα πρέπει ωστόσο και η νομοθετική εξουσία να δώσει περισσότερα εργαλεία στις τράπεζες να βελτιώσουν τον ισολογισμό τους και για να μπορέσουν να πάρουν το λαβείν τους από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές», υπογράμμισε.
Ψυχολογικό περιοδικό φαινόμενο
Ο οικονομολόγος Πάμπος Παπαγεωργίου, στον δικό του σχολιασμό στη «Σ», εξέφρασε αρχικά την άποψη πως τέτοιες εκροές είναι συνήθως ένα ψυχολογικό φαινόμενο, το οποίο παρουσιάζει έξαρση και μετά ύφεση, προσθέτοντας πως το να έχουν διάρκεια αυτές οι εκροές είναι σπάνιο. «Ασχέτως με το αν διαφωνεί κάποιος με τη μορφή που θα πάρει ο Συνεργατισμός, αντικειμενικά ομιλούντες η παρέμβαση της Κυβέρνησης περιόρισε σημαντικά τις εκροές από το τραπεζικό σύστημα, αφού έδωσε με αυτήν την κίνηση ορίζοντα για το μέλλον του Συνεργατισμού, καθώς είναι σε όλους ξεκάθαρο πως οι πολίτες δεν θέλουν την αβεβαιότητα», υπογράμμισε.
Στο ερώτημα για το πού πήγαν τα λεφτά που έφυγαν από το σύστημα, ο Πάμπος Παπαγεωργίου το χαρακτήρισε ως μυστήριο που δεν πήγαν σε άλλες κυπριακές τράπεζες. «Από την άλλη υπάρχει τάση από την αρχή της χρονιάς για πρόωρη αποπληρωμή δανείων, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και η αυξητική τάση που παρατηρείται φέτος στις αγορές ακινήτων και αυτοκινήτων», εξήγησε.
Ο Συνεργατισμός, η Τράπεζα Κύπρου και οι Ρώσοι
Ο πρώην ανώτερος διευθυντής της Ελληνικής Τράπεζας Ιωάννης Τελώνης σημείωσε πως οι εκροές των Κυπρίων οφείλονταν αφενός στον φόβο τους για το μέλλον του Συνεργατισμού, που ξύπνησε μνήμες του 2013. «Σε ό,τι αφορά τους ξένους επηρέασε κάπως και ένα αρνητικό report-φοβία για τον Συνεργατισμό που ξύπνησε μνήμες του 2013. Για τους ξένους επηρέασε ένα αρνητικό report της JP Morgan για την Τράπεζα Κύπρου, αλλά και το γεγονός ότι φέτος τίθεται σε εφαρμογή η κρατική συμφωνία για ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών, κάτι το οποίο οδήγησε σε μεταφορά τραπεζικών υπολοίπων κυρίως στη Ρωσία», σημείωσε.
Στα χάι τους τα ακίνητα
Από την πλευρά του ο εκτιμητής ακινήτων Πόλυς Κουρουσίδης εξέφρασε την άποψη πως, πέρα από τη φημολογία που αναπτύχθηκε για το μέλλον του Συνεργατισμού, σημαντική μερίδα των χρημάτων που αποσύρθηκαν, επενδύθηκαν στην αγορά των ακινήτων. «Από τις αρχές της χρονιάς παρατηρείται σημαντική αύξηση στις πωλήσεις ακινήτων στην Κύπρο. Αυτό οφείλεται στην ανοδική τάση στις τιμές των ενοικίων, απόρροια της αυξημένης ζήτησης που παρατηρείται κυρίως την τελευταία διετία. Κατά την προσωπική μου άποψη, το γεγονός ότι τα καταθετικά επιτόκια βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ωθεί αρκετούς πολίτες να προτιμήσουν την επένδυση στα ακίνητα», υπογράμμισε.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε πως στα νοικοκυριά οι πιο πολλές καταθέσεις ήταν με συμφωνημένη διάρκεια, ενώ αντίθετα στις επιχειρήσεις το 55% είναι μιας ημέρας και τρεχούμενοι λογαριασμοί και το 45% στην κατηγορία που αφορά στη συμφωνημένη διάρκεια.