Η Κίνα διαθέτει περισσότερους χρήστες διαδικτύου απ’ οποιαδήποτε άλλη χώρα – πάνω από 1,1 δισ. άνθρωποι παράγουν καθημερινά ένα αχανές κύμα δεδομένων. Το ίδιο κάνουν και οι αμέτρητες κάμερες αναγνώρισης προσώπου που καλύπτουν κάθε γωνιά της χώρας. Και αυτό είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι παγκοσμίως.
Καθώς τα αυτόνομα οχήματα γεμίζουν τους δρόμους και ιπτάμενα ταξί δοκιμάζονται στον αέρα, η αξία των δεδομένων αυτών –ειδικά εκείνων που προέρχονται από τεχνολογίες αιχμής– πρόκειται να εκτοξευθεί, εκτιμά ο Economist.
Όμως η ποσότητα δεν είναι το μόνο που ξεχωρίζει την Κίνα. Το Πεκίνο ενσωματώνει την ίδια τη διαχείριση των δεδομένων στην οικονομική πολιτική και στην εθνική ασφάλεια, κάτι που έχει επιπτώσεις όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για τις δημοκρατίες που παρακολουθούν προβληματισμένες, εξηγεί το βρετανικό περιοδικό.
Το όραμα του Σι
Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θεωρεί τα δεδομένα ισότιμο παράγοντα παραγωγής με την εργασία, το κεφάλαιο και τη γη. Τα χαρακτηρίζει «θεμελιώδη πόρο με επαναστατική επίδραση στον διεθνή ανταγωνισμό».
Το όραμά του είναι σαρωτικό: αγγίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα κέρδη των τεχνολογικών κολοσσών και την παγκόσμια κούρσα στην τεχνητή νοημοσύνη.
Η εφαρμογή του προχωρά με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Το 2021 η Κίνα υιοθέτησε κανονισμούς που θύμιζαν το ευρωπαϊκό GDPR. Έκτοτε απομακρύνεται ταχύτατα από τις δυτικές προσεγγίσεις.
Όλες οι κρατικές βαθμίδες έχουν πλέον εντολή να αξιοποιήσουν το σύνολο των δεδομένων που διαθέτουν. Σε εξέλιξη βρίσκεται ένα ευρύ σχέδιο καταγραφής και αποτίμησης των δεδομένων που κατέχουν οι κρατικές επιχειρήσεις, με στόχο να καταχωρηθούν ως περιουσιακά στοιχεία και να ανταλλάσσονται σε κρατικά χρηματιστήρια δεδομένων. Στις 3 Ιουνίου το Κρατικό Συμβούλιο εξέδωσε νέους κανόνες που υποχρεώνουν τη διασύνδεση όλων των κυβερνητικών βάσεων.
Από τις 15 Ιουλίου αναμένεται η εισαγωγή ενός νέου ψηφιακού δελτίου ταυτότητας, με το οποίο οι αρχές θα μπορούν να ελέγχουν πλήρως το ιστορικό πρόσβασης του κάθε πολίτη στο διαδίκτυο και τις εφαρμογές. Οι μεγάλες πλατφόρμες δεν θα έχουν πια πρόσβαση στα ονόματα των χρηστών, αλλά μόνο σε ανωνυμοποιημένες συμβολοσειρές. Όμως το κράτος θα έχει τα κλειδιά του συστήματος – μια εξέλιξη που θα μπορούσε να το μετατρέψει σε ολοκληρωτικό παρατηρητή.
Εθνικός ωκεανός δεδομένων
Ο απώτερος στόχος, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Economist, είναι η δημιουργία ενός «εθνικού ωκεανού δεδομένων», που θα καλύπτει όχι μόνο τους καταναλωτές, αλλά και τη βιομηχανική και κρατική δραστηριότητα. Τα οφέλη είναι προφανή: μείωση του κόστους για νεοφυείς επιχειρήσεις και τεράστια πλεονεκτήματα στην εκπαίδευση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης.
Ωστόσο, οι κίνδυνοι είναι επίσης σοβαροί. Το κινεζικό κράτος έχει ιστορικό αποτυχιών στη διαχείριση ευαίσθητων δεδομένων – η αστυνομία της Σανγκάης έχασε 1 δισ. αρχεία σε κυβερνοεπίθεση. Επιπλέον, αν οι ιδιωτικές εταιρείες χάσουν τον έλεγχο των δεδομένων που παράγουν, θα μειωθούν τα κέρδη και άρα τα κίνητρα για καινοτομία. Το νέο μοντέλο μπορεί να είναι πιο λειτουργικό από το χαοτικό σημερινό σύστημα ψηφιακής επιτήρησης, αλλά κινείται προς μια τρομακτική εκδοχή κρατικού «Μεγάλου Αδελφού».
Η δύσκολη εξίσωση
Όλες οι χώρες αναζητούν τρόπους να διαχειριστούν και να ενοποιήσουν τα δεδομένα τους. Στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση Τραμπ φέρεται να εξετάζει την εμπλοκή της Palantir για την οργάνωση των κρατικών βάσεων. Η Ευρώπη ίσως χρειαστεί να αναθεωρήσει το GDPR. Η Ινδία, με το σύστημα Aadhaar, δίνει έμφαση στην ιδιωτικότητα, εις βάρος ίσως της ανάπτυξης.
Για τις δημοκρατίες, η εξίσωση είναι πιο δύσκολη: πρέπει να διασφαλίσουν ταυτόχρονα αποδοτικότητα και προστασία των δικαιωμάτων. Η Κίνα, απαλλαγμένη από τέτοιους περιορισμούς, μπορεί να χτίσει ένα πανίσχυρο –αλλά και δυστοπικό– σύστημα ελέγχου και αξιοποίησης δεδομένων. Για δεκαετίες υπήρξε «γρήγορος μιμητής» της Δύσης.
Αν τώρα γίνει η πρώτη χώρα που θα αποδείξει τη χρηματική αξία ενός συγκεντρωτικού data ocean, τότε το κινεζικό μοντέλο δεν θα είναι μόνο οικονομική πρόκληση, αλλά και πολιτική.
Πηγή: naftemporiki.gr
Διαβάστε επίσης: Κίνα: Απαντά στην ΕΕ με δασμούς αντιντάμπινγκ 27,3% έως 34,9% στο κονιάκ