Τις επιπτώσεις της αυξημένης ζήτησης στην αγορά ακινήτων και τη δυσκολία πρόσβασης σε προσιτή στέγη, ιδιαίτερα για νεαρά ζευγάρια και μισθωτούς, ανέλυσαν ο πρώην Υπουργός Άμυνας και Σύμβουλος Ακινήτων Χαράλαμπος Πετρίδης και ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Βαλεντίνος Φακοντής, σε παρέμβασή τους στην εκπομπή «Μεσημέρι και Κάτι» του ΣΙΓΜΑ.
Οι δυο τους αναφέρθηκαν στις επιπτώσεις που έχει η έντονη παρουσία ξένων αγοραστών, η εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb και η τηλεργασία, που διαμορφώνουν νέες ισορροπίες στην αγορά και ωθούν τις τιμές προς τα πάνω, ενώ παράλληλα κάλεσαν την κυβέρνηση να παρέμβει με ουσιαστικά και άμεσα μέτρα, πριν το πρόβλημα αποκτήσει μη αναστρέψιμα χαρακτηριστικά.
«Πάνω από το 35% των μισθωτών παίρνει κάτω από €1.500»
Ο Χαράλαμπος Πετρίδης αναφέρθηκε στο ζήτημα της προσιτότητας στέγης (affordability), σημειώνοντας ότι οι τιμές συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, όπως καταγράφεται και στην τελευταία έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας. «Θα πρέπει να υπάρξει κρατική παρέμβαση» σημείωσε, καθώς πέραν του 35-40% των μισθωτών λαμβάνει μισθό κάτω από €1.500, γεγονός που καθιστά πρακτικά αδύνατη την απόκτηση κατοικίας.
Αναφερόμενος στις κρατικές παρεμβάσεις, σημείωσε ότι υπάρχουν μεν, δεν είναι όμως αρκετές. «Η όποια παρέμβαση δεν είναι ακόμα αρκετή ή τουλάχιστον δεν έχει δείξει ότι είναι αρκετή με αυτά που συμβαίνουν γύρω μας», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Σίγουρα μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, αλλά θα πρέπει να σχεδιάζουμε ολιστικά, όλοι μαζί» συμπλήρωσε, καλώντας σε συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Φακοντής: Απλησίαστη η στέγη, τεράστια κοινωνικά προβλήματα μπροστά μας
Από την πλευρά του, ο Βαλεντίνος Φακοντής ανέφερε ότι το στεγαστικό είναι ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυπριακή κοινωνία. «Κάθε νέο ζευγάρι παλιά μπορούσε να αποκτήσει τη δική του στέγη και κάθε άνθρωπος μπορούσε να είχε πρόσβαση σε προσιτή στέγη. Σήμερα αυτό δεν συμβαίνει και καταλαβαίνετε ότι δημιουργούνται τεράστια κοινωνικά προβλήματα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Θα μένουν με τους γονείς τους»
Ο κ. Φακοντής τόνισε πως η απουσία στεγαστικής πολιτικής, η στασιμότητα στους μισθούς και το αυξημένο κόστος ζωής αποτελούν βασικούς λόγους για τους οποίους «ο Κύπριος σήμερα δεν μπορεί «να βάλει ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του».
«Πώς μπορεί ένας νέος άνθρωπος να αποκτήσει δική του στέγη όταν το οικοδομικό κόστος σήμερα φτάνει τις €2.000/τ.μ. για μια συμβατική κατασκευή; Όταν ένα οικόπεδο μέσα σε αστικές περιοχές έχει φτάσει τις €200.000-€250.000, που πάμε; Εδώ είναι το μεγάλο ερωτηματικό που πρέπει να απαντήσει η κυβέρνηση».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην κατάσταση των ενοικίων: «Όταν θέλεις για ένα δυάρι στην επαρχία €1.000 και στα αστικά κέντρα €1.500-€1.600, πώς μπορεί ένα ζευγάρι να επιβιώσει;».
«Είμαστε σε μία πολύ δύσκολη περίοδο, κυρίως για τους νέους ανθρώπους που θέλουν να κάνουν οικογένεια, οι οποίοι μπαίνουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας και θέλουν να φύγουν από τις οικογένειές τους. Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα και πρέπει να έρθει το κράτος με ουσιαστικά μέτρα, εύκολα προσβάσιμα προς τον κόσμο […]. Αλλιώς, το πρόβλημα θα μεγαλώνει, ο κόσμος δεν θα μπορεί να αποκτήσει τη δική του στέγη, δεν θα προχωρά η κοινωνία και όλοι θα μένουν με τους γονείς τους, κάτι πολύ λυπηρό».
Ξένοι αγοραστές, Airbnb και ψηφιακοί νομάδες αλλάζουν τον χάρτη
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις εξωτερικές πιέσεις που επηρεάζουν τις τιμές στην κυπριακή αγορά ακινήτων. Ο κ. Πετρίδης επεσήμανε ότι «περίπου το 50% των συνολικών αγοραπωλησιών αφορά ξένους και στα παράλια αυτό το 50% γίνεται 70%-75%». Παράλληλα, όπως επισήμανε, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb επιδεινώνουν την κατάσταση, στερώντας ακίνητα από την εγχώρια αγορά και ανεβάζοντας τα ενοίκια.
Σε παρόμοια τοποθέτηση προχώρησε και ο κ. Φακοντής, σημειώνοντας πως πολλοί ιδιοκτήτες στρέφονται στο Airbnb για μεγαλύτερα έσοδα, εις βάρος της διαθεσιμότητας ακινήτων για τους ντόπιους. Ταυτόχρονα, ο ίδιος στάθηκε στο θέμα των ψηφιακών νομάδων και των εργαζόμενων με τηλεργασία από χώρες με υψηλό κόστος ζωής, οι οποίοι εγκαθίστανται στην Κύπρο, εντείνοντας τις πιέσεις.
Προτάσεις για μέτρα στήριξης της αγοράς
Μεταξύ των εισηγήσεων που τέθηκαν, περιλαμβάνονται η αξιοποίηση χαλίτικης γης, η αναθεώρηση των πολεοδομικών ζωνών που παραμένουν αμετάβλητες από το 2011, καθώς και φορολογικά κίνητρα για μακροχρόνιες μισθώσεις.
Ο κ. Πετρίδης, μάλιστα, αναφέρθηκε σε πρόταση που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, σύμφωνα με την οποία ιδιοκτήτες που υπογράφουν συμβόλαια άνω του έτους τυγχάνουν μειωμένων φορολογικών συντελεστών. Ένα κίνητρο που, όπως είπε, θα μπορούσε να εξεταστεί και στην Κύπρο «ώστε να επανέλθουν στο παζάρι ακίνητα από ένα έως τρία χρόνια για ενοικίαση».
Διαβάστε επίσης: Φορολογική Μεταρρύθμιση: Από Κίνηση Ματ σε Χαμένη Ευκαιρία;