Της Βάσιας Καττή
Επανέρχεται στο προσκήνιο ο σχεδιασμός για ενεργειακή διασύνδεση της Τουρκίας με τα κατεχόμενα, μετά τις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν, που έκανε λόγο για προώθηση του υποβρύχιου καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρισμού. Παρότι το έργο ενδέχεται να καθυστερήσει λόγω τεχνικών δυσκολιών, ο ειδικός σε θέματα ενέργειας Τσαρλς Έλληνας δηλώνει ότι είναι πιθανό τελικά να υλοποιηθεί. Την ίδια ώρα, ο Great Sea Interconnector παραμένει σε φάση αβεβαιότητας, με τα υπουργεία Οικονομικών και Ενέργειας να κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις και τον κίνδυνο ενεργειακής απομόνωσης να επανέρχεται στο τραπέζι.
Πιθανό το καλώδιο Τουρκίας-κατεχομένων, χωρίς σύγκρουση με GSI
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, ο ειδικός σε θέματα ενέργειας Τσαρλς Έλληνας επεσήμανε στο Economy Today ότι το σχέδιο της Άγκυρας είναι εφικτό και πιθανόν να γίνει πραγματικότητα, έστω και με τεχνικές δυσκολίες. Όπως επεσήμανε, η αγορά τέτοιου είδους καλωδίων είναι σήμερα κορεσμένη, γεγονός που θα καθυστερήσει την υλοποίηση, ωστόσο η πολιτική βούληση της Άγκυρας φαίνεται να υπερισχύει των οικονομικών παραμέτρων. «Είναι κάτι που μπορεί να γίνει, κατά πόσο είναι οικονομικά βιώσιμο δεν είναι εντελώς σίγουρο, αλλά επειδή έχει πολιτικές διαστάσεις, πιστεύω ότι η Τουρκία θα το προωθήσει», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Παρότι θεωρεί πιθανή την κατασκευή του καλωδίου εντός των επόμενων ετών, ο κ. Έλληνας εκτιμά ότι δεν πρόκειται για έργο που ανταγωνίζεται άμεσα τον Great Sea Interconnector. «Δεν το βλέπω σαν έργο που αντιτίθεται ή ανταγωνίζεται με τον GSI, διότι θα είναι ένα μικρής χωρητικότητας καλώδιο για τις ανάγκες των κατεχομένων», ανέφερε. Από την άλλη, ο GSI, ιδιαίτερα αν επεκταθεί στο Ισραήλ, «είναι άλλου είδους έργο, μεγαλύτερο. Έχει την υποστήριξη της Ευρώπης, παρά τις δυσκολίες που βάζει η Τουρκία».
Ο GSI «ασπίδα» απέναντι στον κίνδυνο ενεργειακής εξάρτησης
Όσο για το αν η διασύνδεση των κατεχομένων με την Τουρκία ενδέχεται να οδηγήσει σε ενεργειακή εξάρτηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο κ. Έλληνας απάντησε ότι ο κίνδυνος υπάρχει, αλλά είναι περιορισμένος. «Όποτε έχουμε μεγάλο πρόβλημα με την παροχή ηλεκτρισμού αναγκαζόμαστε να πάμε στα κατεχόμενα και να ζητήσουμε βοήθεια. Δεν συνέβη πολλές φορές, αλλά συνέβη. Έτσι, εάν δεν έχουμε δική μας διασύνδεση, αυτός ο κίνδυνος θα παραμείνει», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η Κύπρος κινδυνεύει να χάσει τη μοναδική της ευκαιρία
Ερωτηθείς αν, δεδομένου του αδιεξόδου στον GSI, κινδυνεύει η Κύπρος να χάσει τη μοναδική της ευκαιρία να άρει την ενεργειακή της απομόνωση, ο κ. Έλληνας απάντησε ότι «είναι επικίνδυνα τα πράγματα». Ο ίδιος αναφέρθηκε στις πρόσφατες δηλώσεις του Ευρωπαίου Επιτρόπου Νταν Γιόργκενσεν, ο οποίος κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα εξέφρασε δυναμική στήριξη στο έργο, ενώ παράλληλα ανέφερε ότι η Ευρώπη συνολικά δεν θεωρεί πως οι ενστάσεις της Τουρκίας μπορούν να το σταματήσουν. «Θεωρούν ότι το έργο θα συνεχίσει και θα ολοκληρωθεί παρά τις ενστάσεις της Τουρκίας». Σύμφωνα με τον κ. Έλληνα, η Τουρκία έχει ισχυρό κίνητρο να διατηρήσει συνεργασία με την Ευρώπη, ειδικά στον τομέα της άμυνας και της αμυντικής βιομηχανίας. Για αυτόν τον λόγο, σημείωσε, «η Τουρκία δεν πιστεύω να εμποδίσει με φυσικό τρόπο το καλώδιο. Πιστεύω να συνεχίσει τις αρνητικές αντιδράσεις, τις απειλές, αλλά όταν έρθει η απαιτούμενη στιγμή, δεν θα το σταματήσει».
Δύο υπουργεία που δεν μιλούν την ίδια γλώσσα
Εκεί που εστιάζει τις πιο έντονες ανησυχίες του ο κ. Έλληνας είναι στο γεγονός ότι η κυπριακή διακυβέρνηση δεν έχει ξεκάθαρη θέση. «Έχουμε δύο υπουργεία, το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Ενέργειας, που δεν συνεννοούνται στο θέμα καλωδίου. Πάνε σε εντελώς αντίθετες κατευθύνσεις. Και η κυβέρνηση δεν επεμβαίνει να πάρει μια ξεκάθαρη, ενιαία γραμμή», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι αυτό είναι απαραίτητο.
«Είμαστε ένας από τους μεγαλύτερους συμμετέχοντες στο έργο. Το έργο είναι για το όφελος της Κύπρου. Πώς μπορεί η Κύπρος να μην παίρνει ξεκάθαρη θέση; Οι επενδυτές που ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος στο έργο, οι τράπεζες που ενδιαφέρονται να δανείσουν λεφτά στο έργο, όταν βλέπουν την Κύπρο να μην παίρνει ξεκάθαρη θέση, επηρεάζονται. Πώς θα πάρουν αυτές μια θέση αφού η Κύπρος, ο κύριος πρωταγωνιστής δεν ξέρει που πάει; Αυτό είναι για εμάς το τεράστιό μας πρόβλημα», συνέχισε.
Η μεγαλύτερη επιχορήγηση της ΕΕ σε ένα έργο που η Κύπρος αμφισβητεί
«Η Ευρώπη έχει δώσει στο έργο €657 εκατομμύρια. Πρόκειται για την πιο μεγάλη επιχορήγηση σε οποιοδήποτε έργο κοινού ενδιαφέροντος της Ευρώπης με μεγάλη διαφορά», σημείωσε. Η Ευρώπη, επισήμανε, έχει θέσει ως στόχο όλες οι χώρες να είναι ενεργειακά διασυνδεδεμένες, με περίπου το 15% της ηλεκτρικής ενέργειας κάθε χώρας να προέρχεται από διασυνδέσεις.
«Πώς μπορούμε εμείς να τα βάζουμε αυτά στην άκρη και να λέμε ότι ξέρουμε καλύτερα και δεν πιστεύουμε ότι είναι οικονομικά βιώσιμο;» διερωτήθηκε. «Η κυβέρνηση είναι διαιρεμένη, μοιρασμένη, το ίδιο συμβαίνει και με τον κόσμο και με τα μέσα ενημέρωσης», σημείωσε ο κ. Έλληνας, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για καταστάσεις που, δυστυχώς, δεν βοηθούν καθόλου την πρόοδο. «Αυτό που γίνεται τώρα είναι καταστροφή, δεν μας κάνει καλό».
Αβεβαιότητα και στο φυσικό αέριο
Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Έλληνας άσκησε κριτική και για το ζήτημα της εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) το οποίο, όπως είπε, «δεν πάει πουθενά αυτήν τη στιγμή». Η έλλειψη σαφούς προγραμματισμού θέτει σε κίνδυνο και αυτό το κρίσιμο έργο, το οποίο θα μπορούσε να μειώσει την τιμή του ηλεκτρισμού κατά 50%.
«Το καλώδιο είναι μακροχρόνιο έργο, η ανάγκη φυσικού αερίου είναι μεσοπρόθεσμη. Χρειαζόμαστε το φυσικό αέριο. Αν έρθει στην Κύπρο, η τιμή ηλεκτρισμού θα μειωθεί αυτόματα κατά 50%. Τεράστια μείωση, τεράστιες οι επιπτώσεις. Και δεν έχουμε μια ξεκάθαρη θέση. Μιλάμε συνεχώς και το έργο συνεχίζει να μην πηγαίνει πουθενά προς το παρόν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Λετυμπιώτης: Απαράδεκτες οι αναφορές Ερντογάν
Απέναντι στις τελευταίες τουρκικές κινήσεις, η κυβέρνηση επιχείρησε να στείλει μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση. Σε δηλώσεις του σε τηλεοπτική εκπομπή και κληθείς να σχολιάσει τις δηλώσεις Ερντογάν, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, τις χαρακτήρισε «απαράδεκτες» και επανέλαβε ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά το θέμα, το οποίο, όπως είπε, άπτεται ζητημάτων κυριαρχίας. «Το μεταφέρουμε και στους διεθνείς εταίρους μας», ανέφερε, προσθέτοντας ότι δεν είναι η πρώτη φορά που διατυπώνονται τέτοιες προκλητικές αναφορές από πλευράς Τουρκίας.
Διαβάστε επίσης: Ο Ερντογάν απλώνει καλώδιο στα κατεχόμενα - Η εμπλοκή στον GSI