Άλμα 300% στις τιμές του μαρουλιού στην Αυστραλία, αύξηση 50% στο ελαιόλαδο στην Ευρώπη και 80% στα λαχανικά στις ΗΠΑ: Eρευνητές από το Κέντρο Υπερυπολογιστών της Βαρκελώνης και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποδίδουν αυτές τις αυξήσεις σε ακραία καιρικά φαινόμενα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Η ομάδα ανέλυσε 16 τέτοια φαινόμενα από το 2022 έως το 2024. Πολλά ήταν τόσο σπάνια που οι περιοχές δεν είχαν αντιμετωπίσει παρόμοιες συνθήκες πριν το 2020, όπως καταγράφεται στη δημοσίευση στο περιοδικό Environmental Research Letters.
Όπως τονίζουν οι συντάκτες της μελέτης: «Πρωτοφανείς συνθήκες θα γίνουν όλο και πιο συχνές σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα, νέα ρεκόρ ακραίων φαινομένων θα συνεχίσουν να καταγράφονται, ξεπερνώντας τα όρια στα οποία έχει προσαρμοστεί η γεωργική παραγωγή και η οικονομία.»
Κλιματική κρίση και ακρίβεια στα τρόφιμα
Η κλιματική αλλαγή φέρνει υψηλότερες θερμοκρασίες και έντονες βροχοπτώσεις, που μειώνουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών και αυξάνουν τις τιμές. Σύμφωνα με το Energy and Climate Intelligence Unit, το κόστος τροφίμων για τα βρετανικά νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 361 λίρες (περίπου $484) την περίοδο 2022–2023 λόγω των επιπτώσεων του κλίματος. Ένα από τα στελέχη της ECIU, ο Τομ Λάνκαστερ, συμμετείχε και στη συγγραφή της νέας μελέτης.
Καταναλωτές σε όλο τον κόσμο αναφέρουν πως βλέπουν άμεσες αυξήσεις στους λογαριασμούς του σούπερ μάρκετ, γεγονός που δυσκολεύει την πρόσβαση στα βασικά αγαθά και δυσχεραίνει το έργο των κεντρικών τραπεζών στην καταπολέμηση του πληθωρισμού.
Παραδείγματα αυξήσεων τιμών που καταγράφηκαν
Απότομη αύξηση τιμών λαχανικών στις ΗΠΑ
Κατά την περίοδο 2020–2022, η Καλιφόρνια αντιμετώπισε τη χειρότερη τριετία ξηρασίας στην ιστορία της, με σχεδόν 1 εκατομμύριο στρέμματα γεωργικής γης να παραμένουν ακαλλιέργητα, προκαλώντας απώλειες άνω των 2 δισ. δολαρίων. Στην Αριζόνα, η οποία καλύπτει μεγάλο μέρος της χειμερινής παραγωγής μαρουλιού των ΗΠΑ, η μείωση της παροχής νερού από τον ποταμό Κολοράντο επιδείνωσε την κατάσταση. Σε συνδυασμό με τον τυφώνα Ίαν που έπληξε τη Φλόριντα, οι τιμές των λαχανικών αυξήθηκαν κατά άνω του 80%.
Καύσωνας στην Ασία
Θερμοκρασίες που άγγιξαν τους 46°C σε ολόκληρη την Ασία το 2023 προκάλεσαν αύξηση τιμών άνω του 40% στα λαχανικά της Κίνας από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο. Στη Νότια Κορέα, το λάχανο Napa – βασικό συστατικό για το κιμτσί – αυξήθηκε κατά σχεδόν 70%, με την κυβέρνηση να χρησιμοποιεί αποθέματα για να μετριάσει το κόστος.
Άλμα 300% στο μαρούλι της Αυστραλίας
Η ανατολική Αυστραλία επλήγη από ιστορικές πλημμύρες στις αρχές του 2022, που χαρακτηρίστηκαν ως η δαπανηρότερη φυσική καταστροφή της χώρας. Η καταστροφή στις καλλιέργειες μαρουλιού οδήγησε σε τιμές έως και 12 αυστραλιανών δολαρίων (7,81 ευρώ) ανά τεμάχιο – μια αύξηση άνω του 300% σε σχέση με την τιμή των 2,80 δολαρίων. Η αλυσίδα KFC άρχισε να χρησιμοποιεί λάχανο αντί για μαρούλι στα σάντουιτς της.
Είναι η «κλιματική ακρίβεια» η νέα κανονικότητα;
Οι τιμές τροφίμων αντιδρούν συνήθως μέσα σε 1–2 μήνες από την εκδήλωση ακραίων φαινομένων, εξηγεί ο Μαξ Κοτζ, επικεφαλής της μελέτης. Ο ίδιος τονίζει ότι τα δεδομένα έδειξαν αύξηση σε συχνότητα και ένταση των φαινομένων θερμότητας, ξηρασίας και πλημμυρών, ενώ το φαινόμενο Ελ Νίνιο μεταξύ 2023–2024 πιθανότατα επιδείνωσε τις συνθήκες.
Ο Άντριου Στίβενσον από την Bloomberg Intelligence υποστηρίζει ότι τέτοια σοκ τιμών είναι προσωρινά, αφού οι υψηλές τιμές ενθαρρύνουν αυξημένη παραγωγή. Όμως προϊόντα όπως καφές και βοοειδή αποτελούν εξαίρεση, καθώς απαιτούν συγκεκριμένα οικοσυστήματα και εκτάσεις – κάνοντάς τα λιγότερο ευέλικτα.
Επιπλέον, οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να πιέσουν περαιτέρω ξένους παραγωγούς, υπογραμμίζει ο ίδιος. «Οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται σε δύσκολη θέση: η τιμή του κρέατος είναι πολύ υψηλή για την εγχώρια αγορά, αλλά όχι αρκετή για να καλύψει δασμούς 50% στις εξαγωγές», σχολιάζει.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Θα υποχωρήσουν οι Ευρωπαίοι στον δασμολογικό πόλεμο του Τραμπ;