Δαπανήθηκαν 1,7 εκατομμύρια ευρώ για τον αποτεφρωτήρα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας ο οποίος μέχρι σήμερα ακόμη δεν έχει χρησιμοποιηθεί ενώ πωλήθηκε σε εταιρεία μέσω πλειστηριασμού το 2019 και ακόμη «κάθεται» σε χώρο του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία δημοσιοποίησε σήμερα την Έκθεση της σχετικά με τον Έλεγχο του Υπουργείου Υγείας στην οποία μαζί με άλλα που αναφέρονται φαίνεται ότι το Κράτος πριν 20 χρόνια δεν προέβη στις απαραίτητες μελέτες για την αγορά αποτεφρωτήρα και στην ουσία «αποτέφρωσε» γύρω στα 1.7 εκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με την Έκθεση, τον Ιανουάριο του 2020, υποβλήθηκε στην Ελεγκτική Υπηρεσία καταγγελία, η οποία αφορούσε στη διερεύνηση ενδεχόμενης διάπραξης παραλείψεων, αμελειών και ατασθαλιών από λειτουργούς του δημοσίου, σχετικά με τις αγορές αποτεφρωτήρων για το δημόσιο, στην οποία περιλαμβανόταν και η αποτυχία του δημοσίου να λειτουργήσει τον αποτεφρωτήρα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, ο οποίος είχε αγοραστεί έναντι μάλιστα σημαντικού κόστους.
Για το ιστορικό και τους λόγους για τους οποίους δεν κατέστη τελικά δυνατή η λειτουργία του πιο πάνω αποτεφρωτήρα, καθώς και για τις διαχρονικές θέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας επί του θέματος, γίνεται εκτενής αναφορά στις σχετικές Εκθέσεις από το 2004 και εντεύθεν και, ενόψει και του μεγάλου χρονικού διαστήματος το οποίο έχει έκτοτε μεσολαβήσει, η αναλυτική επανάληψη των εν λόγω γεγονότων δεν κρίνεται σκόπιμη στην παρούσα Έκθεση, σημειώνει η Έκθεση.
Τον Μάρτιο του 2020, υποβλήθηκε επίσης στην Υπηρεσία άλλη καταγγελία, με την οποία προβαλλόταν ο ισχυρισμός ότι ο αποτεφρωτήρας του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας είχε αγοραστεί έναντι ποσού €2,0 εκ. και είχε πωληθεί, με απευθείας ανάθεση, έναντι ποσού €300.000, σε εταιρεία που ανήκει σε σύζυγο κρατικού αξιωματούχου, τον οποίο κατονόμαζε. Στην πιο πάνω καταγγελία ετίθετο επίσης θέμα για τους λόγους για τους οποίους, ενώ για τον εν λόγω αξιωματούχο διεξαγόταν πειθαρχική έρευνα αυτός συνέχιζε να εκτελεί τα καθήκοντά του, «η διερεύνηση του οποίου, ωστόσο, δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Υπηρεσίας μας», αναφέρει η Έκθεση της ΕΥ.
Όπως καταγράφεται, η Ελεγκτική πληροφορήθηκε από την Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας και τον Εκτελεστικό Διευθυντή Διεύθυνσης Λευκωσίας του ΟΚΥπΥ, ότι το συνολικό κόστος για την αγορά και εγκατάσταση του αποτεφρωτήρα (η οποία έγινε το 2004), περιλαμβανομένων και των έργων υποδομής που έγιναν, ανέρχεται στο ποσό των €1.700.000. Λόγω της αδυναμίας του δημοσίου να θέσει σε λειτουργία τον εν λόγω αποτεφρωτήρα, εξετάστηκαν, στη βάση τεχνικής μελέτης που είχε ετοιμαστεί, μετά από σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον Ιανουάριο του 2014, τα σενάρια μερικής αναβάθμισης και λειτουργίας του αποτεφρωτήρα στον χώρο του Νοσοκομείου Λευκωσίας, για αποτέφρωση μερικών κλινικών αποβλήτων ή ολικής αναβάθμισής του για αποτέφρωση όλων των κλινικών αποβλήτων, είτε στον χώρο του Νοσοκομείου Λευκωσίας, είτε σε άλλο χώρο.
Με βάση τεχνοοικονομική μελέτη, που είχε διενεργηθεί από το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, η αξιοποίηση του εν λόγω αποτεφρωτήρα είχε ωστόσο κριθεί ασύμφορη και ο κίνδυνος αποτυχίας του πιο πάνω εγχειρήματος ψηλός. Ενόψει των πιο πάνω, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε τον Οκτώβριο του 2016 όπως προκηρυχθεί διαγωνισμός για τη συνολική διαχείριση των κλινικών αποβλήτων, με αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα, με δυνατότητα παραχώρησης του εν λόγω αποτεφρωτήρα στους οικονομικούς φορείς που θα λάμβαναν μέρος στον διαγωνισμό, εάν επιθυμούσαν να τον περιλάμβαναν στην προτεινόμενη λύση που θα προσέφεραν.
Μετά και από επιστολή του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας τον Αύγουστο του 2016, με την οποία ενημέρωσε το Υπουργείο Υγείας ότι θα ήταν πιο σωστό να επιχειρηθεί η πώληση του αποτεφρωτήρα με δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε τον Ιούλιο του 2018 όπως, για σκοπούς επιτάχυνσης και απλούστευσης του διαγωνισμού διαχείρισης των κλινικών αποβλήτων, να μην συμπεριληφθεί σε αυτόν ο αποτεφρωτήρας και να πωληθεί μέσω άλλης διαδικασίας.
Τον Ιούλιο του 2019, διεξήχθη ο πρώτος δημόσιος πλειστηριασμός από τις Υπηρεσίες Κρατικών Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Οικονομικών για την πώληση του αποτεφρωτήρα, χωρίς ωστόσο να υπάρξει οποιοδήποτε ενδιαφέρον για την αγορά του.
Τον Οκτώβριο του 2019, μετά από δεύτερο δημόσιο πλειστηριασμό, ο αποτεφρωτήρας κατακυρώθηκε σε εταιρεία η οποία ανήκει σε σύζυγο του εν λόγω κρατικού αξιωματούχου που αναφερόταν στην πιο πάνω καταγγελία, όχι όμως μέσω απευθείας ανάθεσης, όπως ήταν ο ισχυρισμός του καταγγέλλοντα, για το ποσό των €65.000, πλέον 6% δικαιώματα δημοπράτη, πλέον 19% ΦΠΑ, με τελικό κόστος €81.991.
Σημειώνεται επίσης στην Έκθεση ότι, με βάση εκτίμηση του Τμήματος Ηλεκτρομηχανικών Υπηρεσιών που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2016, το κόστος αποσύνδεσης, μεταφοράς, φύλαξης και πώλησης των διαφόρων μερών του αποτεφρωτήρα ανερχόταν στο ποσό των €35.000+ΦΠΑ, ενώ τα έσοδα από την πώλησή τους, μαζί με τα ανταλλακτικά τους, ανέρχονταν στο ποσό των €100.000+ΦΠΑ.
Παρά το γεγονός ότι τα πιο πάνω ποσά καταβλήθηκαν από τον αγοραστή και του εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2019 το σχετικό έγγραφο παραλαβής, στο οποίο αναφερόταν ρητά ότι η μεταφορά και αποσυναρμολόγηση βαραίνει τον ίδιο, δεν είχε μέχρι την ετοιμασία της Έκθεσης της ΕΥ παραληφθεί ο αποτεφρωτήρας από τον αγοραστή, παρά την τελευταία προθεσμία που του είχε τεθεί από τις Υπηρεσίες Κρατικών Αγορών και Προμηθειών για τις 15.6.2021.
Ως αποτέλεσμα, ο ΟΚΥπΥ ζήτησε τον Σεπτέμβριο του 2021 από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών, όπως προχωρήσει με τις δέουσες ενέργειες, καθότι – όπως ανέφερε – ο χώρος στον οποίο βρίσκεται ο αποτεφρωτήρας είναι απαραίτητος για τη λειτουργία του νοσοκομείου.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει στην Έκθεσή της ότι πριν την αγορά εξοπλισμού, ιδιαίτερα μεγάλης αξίας και με ενδεχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά τη λειτουργία του, να λαμβάνονται από τις Αναθέτουσες Αρχές όλα τα απαραίτητα μέτρα,τα οποία θα διασφαλίζουν την εγκατάσταση και λειτουργία του για τον σκοπό για τον οποίο αγοράζεται.