Για έναν άνθρωπο του οποίου το μεγαλύτερο επαγγελματικό επίτευγμα μόλις κρίθηκε παράνομο από το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ, ο Κρίστιαν Κέλιν είναι απτόητος.
«Αν η Ευρώπη αποφασίσει να κάνει πίσω, ας κάνει πίσω. Αλλά ο υπόλοιπος κόσμος προχωρά μπροστά, και είναι μόνο προς μία κατεύθυνση», δήλωσε ο Κέλιν, πρόεδρος της ομάδας της Henley & Partners, μιας εταιρείας συμβούλων με έδρα το Λονδίνο που σχεδιάζει και εμπορεύεται προγράμματα πώλησης διαβατηρίων και αδειών παραμονής σε περισσότερες από 40 χώρες.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε νωρίτερα τον Μάιο το πρόγραμμα ιθαγένειας μέσω επένδυσης της Μάλτας, το οποίο επέτρεπε στους ανθρώπους να αποκτήσουν μαλτέζικο διαβατήριο – και κατ’ επέκταση ιθαγένεια της ΕΕ, σε αντάλλαγμα εφάπαξ επένδυσης 600.000 ευρώ και αγοράς ή ενοικίασης ακινήτου. Το δικαστήριο δήλωσε ότι το πρόγραμμα, που αναπτύχθηκε με την Henley, είχε καταστήσει «την απόκτηση ιθαγένειας μια απλή εμπορική συναλλαγή».
Ήταν ένα πλήγμα για την Henley και ολόκληρη την παγκόσμια βιομηχανία επενδυτικής μετανάστευσης.
Η Henley υπερασπίστηκε τα σχέδια, με τον Κέλιν να υποστηρίζει ότι το ποσοστό των «ανθρώπων που αποδεικνύονται κακοποιοί» είναι «ελάχιστο». Η εταιρεία έχει επίσης κατηγορηθεί για πολιτική χειραγώγηση σε τουλάχιστον μία χώρα, έναν ισχυρισμό τον οποίο ο ίδιος αρνείται.
Τεράστια κέρδη
Στα οκτώ χρόνια μέχρι το τέλος του 2023, η Henley κέρδισε περισσότερα από 55 εκατομμύρια ευρώ μέσω του προγράμματος υπηκοότητας της Μάλτας. Στη Μάλτα και στον Άγιο Χριστόφορο (St Kitts), η επιχείρηση έλαβε αμοιβή από τις κυβερνήσεις για κάθε επιτυχημένη αίτηση, εκτός από τις πληρωμές από τους αιτούντες.
Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Κέλιν, Ελβετός δικηγόρος, χαρακτήρισε την απόφαση του ΔΕΚ «πολιτική απόφαση», αλλά υποβάθμισε την επίδραση στην επιχείρησή του: «Για τον τομέα στην Ευρώπη, φυσικά δεν είναι πολύ καλό… Σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν έχει καμία σημασία».
Οι χώρες προσφέρουν εδώ και δεκαετίες προνόμια υπηκοότητας ή διαμονής σε αντάλλαγμα για εφάπαξ επενδύσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι ακτιβιστές για τη διαφάνεια έχουν επικρίνει τέτοια προγράμματα επειδή ανοίγουν την πόρτα στη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή και το ξέπλυμα χρήματος – αλλά είναι δημοφιλή σε χώρες που αναζητούν κεφάλαια.
«Η ζήτηση αυξάνεται, αλλά και η προσφορά», δήλωσε ο Κέλιν, αναφερόμενος στην «χρυσή κάρτα» των 5 εκατομμυρίων δολαρίων των ΗΠΑ που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ. «Κάθε χρόνο υπάρχουν περισσότερες χώρες που έρχονται με περισσότερα προγράμματα».
Ο Κέλιν χαρακτήρισε το μαλτέζικο σύστημα εξαιρετικά αυστηρό, αλλά παραδέχτηκε ότι «μερικές φορές οι άνθρωποι έχουν αποκτήσει υπηκοότητες που δεν θα έπρεπε, που δεν πέρασαν τον έλεγχο δέουσας επιμέλειας ή αργότερα έγιναν πρόβλημα».
Η επιτροπή, αντίθετα, ελπίζει ότι «τέτοια συστήματα σύντομα θα αποτελούν παρελθόν στην ΕΕ», δήλωσε ο επίτροπος δικαιοσύνης Μάικλ ΜακΓκράθ.
Η βιομηχανία διαβατηρίων έναντι μετρητών ξεκίνησε με τα μικροκράτη του Ειρηνικού και της ανατολικής Καραϊβικής τη δεκαετία του 1980, συμπεριλαμβανομένου του Αγίου Χριστόφορου, ο οποίος εισήγαγε το σχέδιό του το 1984.
Δημιουργώντας την επιχείρηση «χρυσά διαβατήρια»
Ο Κέλιν έφτασε αργότερα, εντασσόμενος στην Henley το 1997 ως σύμβουλος. Δημιούργησε την επιχείρηση προωθώντας διαβατήρια της Καραϊβικής στους πλούσιους. Ο Ομάρ Μίνα, ο οποίος εργάστηκε στην Henley από το 2014 έως το 2016, δήλωσε στους FT: «Η Henley έγινε το πρόσωπο της επενδυτικής μετανάστευσης… επειδή δημιούργησαν μια βιομηχανία γύρω από αυτό».
Το 2006, η Henley κέρδισε ένα συμβόλαιο για την αναμόρφωση του προγράμματος υπηκοότητας μέσω επένδυσης του Αγίου Χριστόφορου και Νέβις, το οποίο ο Kälin χαρακτήρισε «δυσλειτουργικό». Εκείνη την εποχή ήταν αποκλειστικά για αγορές ακινήτων. Το νέο πρόγραμμα απαιτούσε μια εφάπαξ επένδυση τουλάχιστον 200.000 δολαρίων.
«Βάλαμε τον Άγιο Χριστόφορο στον παγκόσμιο χάρτη», δήλωσε ο Κέλιν.
Για τους πλούσιους από χώρες που αντιμετωπίζουν περιορισμούς στην έκδοση βίζας, τα «χρυσά διαβατήρια» μπορούν να κάνουν τα παγκόσμια ταξίδια πολύ πιο εύκολα. Το 2009, ο Άγιος Χριστόφορος απέκτησε απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης βραχείας διαμονής με την περιοχή Σένγκεν της Ευρώπης, για παράδειγμα. Μπορούν επίσης να διευκολύνουν το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών, την απόκτηση ακινήτων και άλλες συναλλαγές.
Καθώς η βιομηχανία επενδυτικής μετανάστευσης έγινε mainstream, προσέλκυσε μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και συμβουλευτικές εταιρείες. Ο Κέλιν δήλωσε ότι η HSBC «αρχικά συμμετείχε ενεργά στο [πρόγραμμα του Αγίου Χριστόφορου]», παρέχοντας μια γρήγορη ενδιάμεση λύση για πελάτες που επίσης βρίσκονταν στην πιο αργή διαδικασία απόκτησης καναδικής υπηκοότητας. Αργότερα, ο διευθύνων σύμβουλος του τμήματος υπηρεσιών παγκόσμιας μετανάστευσης επενδυτών της HSBC εντάχθηκε στην Henley ως διευθύνων σύμβουλος του ομίλου.
Μετά τον Άγιο Χριστόφορο, η Henley επεκτάθηκε σε άλλα κράτη της Καραϊβικής και στη συνέχεια στην Ευρώπη, βοηθώντας τα έθνη να ανανεώσουν και να προωθήσουν τα υπάρχοντα προγράμματα ή να δημιουργήσουν νέα.
Η σύμβαση της Henley με τον Άγιο Χριστόφορο έληξε το 2013, αλλά αρκετές χώρες της Καραϊβικής, συμπεριλαμβανομένου του Αγίου Χριστόφορου, έχουν αντιμετωπίσει σκάνδαλα τα τελευταία χρόνια σχετικά με τα προγράμματά τους, με ισχυρισμούς ότι τα διαβατήρια πωλούνταν από διεθνείς πράκτορες σε τιμές χαμηλότερες από αυτές που ορίζονται στην τοπική νομοθεσία. Η Henley δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των εταιρειών που κατονομάζονται σε αυτά τα σκάνδαλα.
Πολιτική ανάμειξη
Η Henley έχει κατηγορηθεί ότι προσπάθησε να αναμειχθεί στην πολιτική για να προωθήσει τις δραστηριότητές της. Κοινοβουλευτική έρευνα του Ηνωμένου Βασιλείου το 2019 ανέφερε ότι ο Κέλιν ήταν το «κρυφό χέρι» πίσω από τις προεκλογικές εκστρατείες στην Καραϊβική, συμπεριλαμβανομένων των εκλογών του 2010 στον Άγιο Χριστόφορο, όταν επανεξελέγη ο τότε πρωθυπουργός Ντένζιλ Ντάγκλας.
Η κοινοβουλευτική έκθεση ανέφερε ότι ο Κέλιν «κανόνισε για επενδυτές να παρέχουν τη χρηματοδότηση για την πληρωμή των εκστρατειών». Σε αντάλλαγμα, «η Henley & Partners θα αποκτούσε αποκλειστικά δικαιώματα διαβατηρίου για τη χώρα αυτή, στο πλαίσιο ενός προγράμματος υπηκοότητας μέσω επένδυσης», ανέφερε.
Διαρροή εγγράφων, τα οποία επικαλούνται οι FT, δείχνουν ότι τους μήνες μετά τις εκλογές, η Henley υπέγραψε σύμβαση με την SCL για να ενεργήσει ως «συνεργάτης παραπομπής» και να εντοπίσει πιθανούς πελάτες.
Η Henley αρνήθηκε ότι παρείχε οποιαδήποτε χρηματοδότηση για προεκλογική εκστρατεία και δήλωσε ότι η κοινοβουλευτική έρευνα έλαβε ψευδείς πληροφορίες.
Ο Κέλιν ισχυρίστηκε ότι οι επενδύσεις που εισρέουν σε χώρες που παλεύουν με «μετα-αποικιακά οικονομικά προβλήματα» τους έδωσαν σημαντική ώθηση.
«Είμαι πολύ περήφανος που έσωσα τις οικονομίες αρκετών χωρών», είπε.
Διαφθορά και μια δολοφονία
Οι επικριτές λένε ότι οι επενδύσεις, κυρίως εφάπαξ πληρωμές σε κρατικά επενδυτικά ταμεία ή ακίνητα, αποφέρουν μικρή οικονομική ανάπτυξη και λίγα οφέλη για τους τοπικούς πληθυσμούς.
Μετά τα προγράμματα της Καραϊβικής, η Henley προσέγγισε τη Μάλτα, η οποία είχε ήδη πρόγραμμα παραμονής. «Είπαμε ανοιχτά: Η κυβέρνηση θεώρησε ότι ήταν πολύ ευαίσθητο πολιτικά», είπε ο Κέλιν, αλλά η αντιπολίτευση ενέκρινε το πρόγραμμα όταν ανέλαβε την εξουσία το 2013.
Ο Μάθιου Καρουάνα Γκαλίζια, ακτιβιστής και διευθυντής του Ιδρύματος Daphne Caruana Galizia με έδρα τη Μάλτα, δήλωσε ότι «όλοι πιάστηκαν εξ απήνης» από το μέτρο το 2013.
Η μητέρα του Μάθιου, Δάφνη, δημοσιογράφος που ερεύνησε τη διαφθορά στη Μάλτα και το σχέδιο ιθαγένειας, δολοφονήθηκε από βόμβα που είχε τοποθετηθεί στο σε αυτοκίνητο το 2017. Ένας άλλος γιος, ο Πολ, είναι δημοσιογράφος στους FT.
Οι FT έχουν εντοπίσει 16 άτομα που πήραν μαλτέζικη υπηκοότητα παρά το γεγονός ότι ήταν πολιτικά εκτεθειμένα άτομα ή που αργότερα εμφανίστηκαν σε λίστες κυρώσεων ή καταδικάστηκαν για εγκλήματα.
Παρά τις επικρίσεις, η Henley είχε σημαντική επιτυχία στο μάρκετινγκ της επενδυτικής μετανάστευσης. Αρκετές άλλες εταιρείες έχουν εμφανιστεί στον τομέα, μερικές με επικεφαλής πρώην υπαλλήλους της Henley.
Ο Κέλιν παραμένει σίγουρος, ωστόσο: «Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα καμία άλλη εταιρεία στον κόσμο που να έχει αυτό το είδος εμπειρογνωμοσύνης».
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Σκηνικό ανόδου για τα ακίνητα εντός του 2025 - Ποιοι οι λόγοι