Κυπριακή πρωτιά στην άνοδο του δείκτη τουριστικών εσόδων

Συνέντευξη στον Αδάμο Αδάμου

Αν και είναι ακόμα νωρίς για τον τουριστικό απολογισμό της χρονιάς – μιας και το τουριστικό ρεύμα παραμένει υψηλό και στη διάρκεια του φθινοπώρου- οι έως τώρα επιδόσεις της βαριάς βιομηχανίας προϊδεάζουν ήδη για μια ακόμα θεαματική χρονιά. Εξάλλου το διπλό ρεκόρ και για φέτος, όσον αφορά αφίξεις και έσοδα από τουρισμό θεωρείται σχεδόν βέβαιο. Σε σχέση πάντως με τα έσοδα, που πέρσι ξεπέρασαν για πρώτη φορά τα τρία δισ. ευρώ, τα μέχρι στιγμής δεδομένα είναι ήδη εντυπωσιακά αφού η χώρα μας καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση σε ολόκληρη της Μεσόγειο, μπροστά από Ελλάδα, Μάλτα και Τουρκία και όχι μόνο. Για τη συγκεκριμένη επιτυχία και κατά πόσο η ενίσχυση των εσόδων γενικότερα ήταν αναμενόμενη ο Υφυπουργός Τουρισμού Κώστας Κουμής ανοίγει τα χαρτιά του στο Economy Today. Στη συνέντευξή του παραθέτει στοιχεία για το κυπριακό «χρυσό» στον δείκτη εσόδων στη Μεσόγειο,  εξηγώντας επίσης τον ρόλο στον σημερινό τουριστικό χάρτη των τουριστικών πρακτόρων, αλλά και γιατί πρέπει να μπει στο λεξιλόγιο όλων ο τουρισμός του μέλλοντος. 

Πώς αξιολογείτε τη φετινή πορεία του τουρισμού; Είστε ικανοποιημένος από τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα;

Ο τομέας του τουρισμού, χωρίς αμφιβολία διανύει και εφέτος ένα πολύ καλό έτος, γεγονός που ενισχύει τις θετικές προσδοκίες και για τα επόμενα έτη. Η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων του κλάδου βιώνουν από οικονομικής άποψης ακόμη ένα επιτυχημένο έτος, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό για την ευρύτερη οικονομική ευημερία του κλάδου, αφού η συνεχής καλή οικονομική πορεία των τουριστικών επιχειρήσεων, ενισχύει τη σταθερότητα και την ανταγωνιστικότητα του κλάδου στο σύνολο του.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό για εμάς, ότι από την καλή πορεία του τουρισμού προκύπτουν οφέλη για τις τοπικές αυτοδιοικήσεις και τις τοπικές κοινωνίες.

Υπάρχει όμως και ο ισχυρισμός ότι η καλή πορεία του τουρισμού επηρεάζεται και από την ευρύτερη καλή πορεία του τουρισμού σε διεθνές επίπεδο. Πώς το σχολιάζετε αυτό;

Κοιτάξετε, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, ο παγκόσμιος τουρισμός κατάγραψε αύξηση της τάξης του 5% κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, και αναμένεται να κλείσει το έτος με μία αύξηση της τάξης του 3% - 5% σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στη χώρα μας, το πρώτο τρίμηνο του έτους, έκλεισε με άνοδο της τάξης του 7,5%, παρά το γεγονός ότι είμαστε ένας προορισμός που δεν φημίζεται για τις υψηλές επιδόσεις του πρώτου τριμήνου του έτους λόγω εποχικότητας, και στη συνέχεια ακολούθησε ένας εκπληκτικός Απρίλιος, κατά την διάρκεια του οποίου ξεπεράσαμε για πρώτη φορά τις 400 000 αφίξεις. Η δε ανοδική πορεία των επόμενων μηνών, είναι γνωστή.

Γενικότερα, βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, οι πλείστοι προορισμοί στην περιοχή της Νότιας και Μεσογειακής Ευρώπης, καταγράφουν θετικά πρόσημα, με την μέση αύξηση για το 1ο τρίμηνο του 2025 να ανέρχεται σε 1,6% συγκριτικά με τον προηγούμενο χρόνο. Υπάρχουν βέβαια και προορισμοί όπως η Κροατία και η Σλοβενία που διανύουν δύσκολες περιόδους, με καταγεγραμμένη μείωση της τάξης του 16% και 1% αντίστοιχα.

Η αλήθεια είναι ότι δεν ισχύουν για όλους τους προορισμούς τα ίδια δεδομένα. Κάποιοι επηρεάζονται περισσότερο και κάποιοι λιγότερο από τους εξωγενείς παράγοντες, και πάντοτε η πορεία του κάθε προορισμού εξαρτάται και από το δικό του τουριστικό μείγμα.

Ας μην ξεχνούμε πόσο υποφέραμε εμείς ως τουριστικός προορισμός το 2022 λόγω της απώλειας της Ρωσικής αγοράς, που διατηρούσε ένα πολύ ψηλό ποσοστό στη χώρα μας ή πόσο επηρεαστήκαμε αρχικά από την διένεξη στο γειτονικό Ισραήλ.

Όπως ανέφερα πάρα πολλές φορές, εκείνο που έχει σημασία είναι να προκύπτουν οφέλη για την χώρα μας, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικός ο δείκτης των εσόδων. Το ζητούμενο δηλαδή, είναι να προκύπτουν οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και σίγουρα για τις συμμετέχουσες στον κλάδο επιχειρήσεις, επειδή η καλή τους πορεία, είναι άμεσα συνδεδεμένη όπως ανέφερα και με την ανταγωνιστικότητα.

Αναμένατε να ήταν τόσο καλή η τουριστική πορεία το φετινό καλοκαίρι και ειδικότερα στον τομέα των εσόδων; Εξ’ όσων διαφαίνεται η ποσοστιαία μεταβολή των εσόδων στην χώρα μας είναι συγκριτικά με άλλες χώρες ψηλότερη.

Ναι, αναμέναμε ότι το φετινό καλοκαίρι θα βιώναμε μία πραγματικά εξαιρετική πορεία στον τομέα του τουρισμού, όπως και για ολόκληρο το έτος. Μην ξεχνάτε ότι έκανα μία τέτοια πρόβλεψη από το Λονδίνο, κατά την διάρκεια της WTM τον Νοέμβριο του 2024, και το επιβεβαίωσα και τον περασμένο Μάρτιο από την ΙΤΒ του Βερολίνου.

Όσον αφορά τον δείκτη των εσόδων, η πραγματικότητα είναι ότι το ποσοστό ανόδου της τάξης του 27,2% είναι ένα πολύ ψηλό ποσοστό, από τα ψηλότερα στην Μεσόγειο, εάν όχι το ψηλότερο και είναι κάτι που βεβαίως μας χαροποιεί.

Με προκαλείτε να σας ρωτήσω εάν παρακολουθείτε τι γίνεται στις άλλες χώρες, επειδή συχνά κάνετε συγκριτικές αναφορές.

Βεβαίως και παρακολουθούμε τι γίνεται στις άλλες χώρες. Γενικότερα, αυτό που ονομάζεται competitors analysis, ή πιο ορθά η παρακολούθηση των τεκταινομένων στις ανταγωνιστικές προς εμάς χώρες ή προορισμούς, είναι κάτι που κατά την άποψη μου επιβάλλεται να γίνεται και που μόνο ωφέλιμο είναι, όταν γίνεται ορθά. Είναι κάτι που επιζητώ από τους συνεργάτες μου και που θέλω να πιστεύω ότι στην πορεία του χρόνου θα βελτιωθούμε ακόμη περισσότερο.

Και όταν αναφέρομαι σε παρακολούθηση, δεν αναφέρομαι μόνο στην πορεία των ανταγωνιστικών προς εμάς προορισμών σε σχέση με τον τουρισμό, αλλά αναφέρομαι και στην εφαρμογή καλών πρακτικών, στις δράσεις που προβαίνουν για την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη και πολλά άλλα.

Ως Υφυπουργός Τουρισμού, δεν ξεχνώ ότι από τις αποφάσεις μας επηρεάζεται η καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών, και επιπρόσθετα γνωρίζω πολύ καλά ότι στον συγκεκριμένο τομέα, η κάθε λεπτομέρεια έχει αξία και βαρύτητα. Σ’ ένα επιχειρησιακού τύπου Υπουργείο, όπως είναι το Υφυπουργείο Τουρισμού, η παρακολούθηση των τεκταινομένων σε άλλες χώρες έχει πραγματικά μεγάλη αξία.

Οι άλλες χώρες βιώνουν εξίσου καλή πορεία σε αφίξεις και έσοδα; Υπάρχουν προορισμοί με καλύτερα αποτελέσματα από αυτά της Κύπρου;

Κοιτάξετε, στη μετά της πανδημίας εποχή, οι πλείστες χώρες βιώνουν και είναι σε θέση να παρουσιάσουν θετικά πρόσημα στις αφίξεις, και αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. 

Σε σχέση με τα έσοδα, επίσης οι πλείστες χώρες βιώνουν τα ίδια δεδομένα, υπό την έννοια ότι καταγράφεται θετικό πρόσημο στο σύνολο των εσόδων, την ίδια στιγμή όμως, διαφαίνεται ότι η μείωση της μέσης κατά κεφαλής δαπάνης ή η μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής τείνει να γίνει παγκόσμιο φαινόμενο.

Στη χώρα μας, με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία (Ιανουάριος – Μάιος), το επίπεδο των δαπανών σημείωσε αύξηση σε πραγματικούς όρους συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Για να γίνω κατανοητός, θα αναφέρω ότι η μέση κατά κεφαλή δαπάνη την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2019 ανερχόταν σε €679 σε τιμές 2025, ενώ σήμερα ανέρχεται σε €711, καταγράφοντας δηλαδή μικρή αύξηση της τάξης του 4,7%. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αλλαγή του τουριστικού μείγματος.

Την ίδια στιγμή όμως παρατηρείται μείωση στη μέση διάρκεια παραμονής, από τις 8,3 μέρες του 2019 σε 7,7 μέρες το 2025, κάτι που επιβεβαιώνει ότι ο κόσμος συνεχίζει να ταξιδεύει, αλλά λιγότερες μέρες. Και αυτό όμως επηρεάζεται από τις αλλαγές στο τουριστικό μείγμα.

Τώρα σε σχέση με το εάν κάποιες χώρες έχουν να παρουσιάσουν καλύτερα αποτελέσματα, θα σας απαντήσω ότι από τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου, μόνο η χώρα μας και η Μάλτα καταγράφουν άνοδο πέραν του 20% στα έσοδα. Η άνοδος των εσόδων για την Μάλτα είναι γύρω στο 21% το πρώτο πεντάμηνο, ενώ για την χώρα μας, όπως ανέφερα, ανέρχεται στο 27.2%, που εξ’ όσων έχουμε παρατηρήσει είναι και η ψηλότερη επίδοση στην Μεσόγειο, τουλάχιστον μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών, αν και εξ όσων γνωρίζω και η Τουρκία που λειτουργεί στο ίδιο ανταγωνιστικό περιβάλλον με εμάς, αλλά εκτός των Ευρωπαϊκών κανόνων δεν έχει να επιδείξει ψηλότερες επιδόσεις από εμάς. Καταγράφεται νομίζω μία άνοδος της τάξης του 7%.

tourismos_esoda_mesogeios_2024-25.jpg

Πού οφείλεται κατά την άποψη σας αυτή η επιτυχία της Κύπρου;

Είναι ένα ερώτημα που προσωπικά έχω απαντήσει αρκετές φορές. Στο ομολογουμένως καλό προϊόν που διαθέτει η χώρα μας, στις άρτιες υποδομές, στα θετικά vibes που βιώνει ο κάθε επισκέπτης κατά την διάρκεια των διακοπών του στο νησί μας, και σίγουρα στην βελτίωση της αεροπορικής σύνδεσης και στην ενίσχυση των σχέσεων μας με τους Οργανωτές ταξιδίων που συνεχίζουν να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε πολλές αγορές. Θεωρώ ότι πρόκειται για μία επιτυχία που ανήκει σε όλους όσους συμμετέχουν στο τουριστικό οικοσύστημα της χώρας μας.

Ακαδημαϊκά αμφισβητείται όμως ο ρόλος των οργανωτών ταξιδίων, λόγω της εξέλιξης του διαδικτύου. Πώς το σχολιάζετε;

Η αλήθεια είναι ότι η εξέλιξη του διαδικτύου έχει αλλάξει τα δεδομένα στον τουρισμό, εδώ και χρόνια, αλλά από την άλλη θεωρώ ότι οι μεγάλοι οργανωτές ταξιδίων, αλλά και οι μικρομεσαίοι, έχουν βρει τον τρόπο να διατηρήσουν τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι υπάρχουν αγορές όπου οι οργανωτές ταξιδίων συνεχίζουν να πρωταγωνιστούν, όπως για παράδειγμα η Γερμανική και η Αγγλική αγορά όπου το ποσοστό κρατήσεων που πραγματοποιούνται μέσω οργανωτών ταξιδίων, ξεπερνά το 50%.

Κοιτάξετε, ως νησιώτικος προορισμός που είμαστε, μόνο να κερδίσουμε έχουμε ενδυναμώνοντας την σχέση μας με τους οργανωτές ταξιδίων και, πιστέψτε με, επενδύουμε σ’ αυτό το πεδίο.

Μιλάτε συχνά για τον τουρισμό του μέλλοντος. Υπάρχει κάτι που σας ανησυχεί;