Στη Λευκωσία του σήμερα, η πολιτική συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποκτά κομβικό ρόλο στην πορεία προς μια πόλη βιώσιμη, ανθρώπινη και προσβάσιμη για όλους. Ο δήμαρχος Λευκωσίας, Χαράλαμπος Προύντζος, τονίζει πως τα έργα που υλοποιούνται με κονδύλια της Πολιτικής Συνοχής δεν είναι μόνο τσιμέντο και πλακάκια αλλά είναι εργαλεία αναγέννησης για την πρωτεύουσα.
Η Πολιτική Συνοχής η οποία βρίσκεται σε ισχύ από το 1988, προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη μείωση κοινωνικο-οικονομικών ανισοτήτων, την απασχόληση, την καινοτομία, καθώς και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, συνεπώς, λιγότερες ανισότητες, πιο πράσινες πόλεις και περισσότερες δουλειές.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την προγραμματική περίοδο 2021–2027, η Πολιτική Συνοχής βασίζεται σε πέντε κύριους άξονες και δη την Έξυπνη Ευρώπη που περιλαμβάνει την ενίσχυση καινοτομίας, ψηφιοποίησης και στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την Πράσινη Ευρώπη υλοποιώντας ενεργειακή μετάβαση, ανανεώσιμες πηγές και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη Συνδεδεμένη Ευρώπη με την ανάπτυξη στρατηγικών μεταφορικών και ψηφιακών δικτύων, την Κοινωνική Ευρώπη υποστηρίζοντας ποιοτική απασχόληση, εκπαίδευση, κοινωνική ένταξη και ισότιμη πρόσβαση στην υγεία και τέλος την Ευρώπη πιο κοντά στους Πολίτες με την ενίσχυση του τοπικού σχεδιασμού και ολοκληρωμένες και βιώσιμες αστικές παρεμβάσεις.
Οι πέντε αυτοί άξονες συνδέονται άμεσα με το όραμα του δημάρχου Λευκωσίας, Χαράλαμπου Προύντζου, ο οποίος θέτει ως προτεραιότητες τη μείωση ρύπων, την ενίσχυση πράσινων και βιώσιμων έργων, την ενδυνάμωση της πανεπιστημιακής παρουσίας, την προώθηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και την ισότιμη προσβασιμότητα για όλους τους πολίτες. Μέσα από αυτή τη σύγκλιση ευρωπαϊκών στόχων και τοπικών στρατηγικών, η Λευκωσία αξιοποιεί τα εργαλεία της Πολιτικής Συνοχής για να μετατραπεί σε μια πόλη σύγχρονη, φιλική προς το περιβάλλον και πάνω απ’ όλα προσβάσιμη.
Αναδόμηση πόλεων μέσα από την Πολιτική Συνοχής
Ένα από τα αναπτυσσόμενα έργα της πολιτικής συνοχής στη Λευκωσία είναι η μεταμόρφωση του παλιού σταδίου ΓΣΠ σε πολυλειτουργικό κέντρο πρασίνου, ψυχαγωγίας και πολιτισμού το οποίο όπως υποστηρίζει ο δήμαρχος αποτελεί «ένα από τα πιο εμβληματικά έργα της πολιτικής συνοχής». Σχεδιάζεται ως χώρος συνάθροισης για οικογένειες, ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες, ποδηλάτες και χρήστες δημόσιων συγκοινωνιών, με βασικό γνώμονα την προσβασιμότητα για όλους. Ουσιαστικά το όραμα είναι να γίνει ένας χώρος όπου μια οικογένεια μπορεί να περάσει το απόγευμα, ένας ποδηλάτης να κάνει στάση ή ένας φοιτητής να βρει σκιά για να διαβάσει. Όπως σημειώνει ο κ. Προύντζος, «Δίνεται σημαντικότητα στο μοντέλο διαχείρισης του ΓΣΠ δίνοντας έμφαση στις εμπορικές χρήσεις ώστε να ενθαρρύνει την επισκεψιμότητα και την αξιοποίηση του Έργου από τους πολίτες».
Ακόμη, η ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας, έργο το οποίο υλοποιήθηκε στα πλαίσια της Πολιτικής Συνοχής, υπήρξε ένα τολμηρό βήμα αναβάθμισης του κέντρου της Λευκωσίας. Στην πρώτη της φάση, όπως τονίζει ο κ. Προύντζος, «η μη επαρκής εμπορική χρήση του έργου δημιούργησε προκλήσεις και στην αξιοποίηση αλλά και στην επισκεψιμότητα. Ενώ τώρα, με την εμπορική συμμετοχή έχει διαπιστωθεί ότι ανέβηκε η προσβασιμότητα και η επισκεψιμότητα στην πόλη». Η εμπορική συμμετοχή με τη σειρά της μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη ενός μεγαλύτερου στόχου, και βασικού πυλώνα της ευρωπαϊκής στρατηγικής, όπως η προώθηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Σειρά παρεμβάσεων μέσα από την Πολιτική Συνοχής, αναβαθμίζουν και το βόρειο τμήμα της Οδού Τρικούπτη. Το έργο το οποίο ολοκληρώθηκε φέτος, περιέχει βελτιώσεις στη φύτευση, στις επιφάνειες κίνησης και στην προσβασιμότητα, σε συνδυασμό με την παροχή υπηρεσιών, οι οποίες συνθέτουν έναν πιο φιλικό και λειτουργικό αστικό δρόμο.
Μέσα στα πλαίσια της Πολιτικής Συνοχής, ολοκληρώθηκε ακόμη η ανάπλαση του εξωτερικού περιμετρικού τόξου της Τάφρου, που εκτείνεται από την Πύλη Πάφου έως το άνοιγμα του Κολοκάσι. Ο χώρος αναβαθμίστηκε ως αστικός περίπατος και όπως πληροφορεί ο δήμαρχος, αναμένεται να επεκταθεί περαιτέρω. Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη έργα για τον εσωτερικό σχεδιασμό του περιμετρικού τόξου, ώστε να αξιοποιηθεί στο έπακρο η δυναμική της τάφρου ως ενιαίου πολιτιστικού και περιβαλλοντικού πόλου.
Προκλήσεις και Στόχοι
Ο δήμαρχος, Χαράλαμπος Προύντζος, υπογραμμίζει ότι η υλοποίηση των ευρωπαϊκών έργων δεν περιορίζεται σε στάδια σχεδιασμού, κατασκευής και συντήρησης, αλλά επεκτείνεται στην πιο κρίσιμη διάσταση δηλαδή την αξιοποίηση και χρήση τους από τους πολίτες, ανεξαρτήτου κινητικών ή αισθητηριακών δυσκολιών.
Το μεγάλο αγκάθι είναι η συντήρηση. Ποιος θα πληρώνει για να παραμένουν τα έργα καθαρά, φωτισμένα και ζωντανά; Για τον λόγο αυτό, ο κ. Προύντζος, εξηγεί πως «δίνεται προτεραιότητα στη δημιουργία έργων που να είναι αυτοσυντήρητα», μέσω εμπορικών χρήσεων που θα εξασφαλίζουν έσοδα για τη λειτουργία τους αλλά και ταυτόχρονα θα προσελκύουν επισκεψιμότητα από τους πολίτες και με αυτόν τον τρόπο θα αξιοποιούνται μακροπρόθεσμα. Ταυτόχρονα, στα κριτήρια ανάθεσης έργων εντάσσονται ποιοτικά και χρηματοοικονομικά χαρακτηριστικά, ώστε να εξασφαλίζεται ότι υγιείς επιχειρήσεις θα επενδύσουν στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και λειτουργικότητά τους.
Μια Λευκωσία με συνοχή για όλους
Πέρα από το ιστορικό κέντρο, επενδύονται έργα και στην Ανατολική και Δυτική Λευκωσία με κονδύλια της Πολιτικής Συνοχής, με κύριο μέλημα την ενίσχυση της ανάπτυξης και τη βελτίωση της καθημερινότητας μέσα από απλές αλλά ουσιαστικές παρεμβάσεις. Οι βασικοί άξονες στις οποίες κατευθύνεται ο Δήμος Λευκωσίας, αφορούν τη μείωση ρύπων, ενίσχυση πράσινων έργων και βιώσιμων πρακτικών, ενδυνάμωση της πανεπιστημιακής παρουσίας με τουλάχιστον δύο πανεπιστήμια και προώθηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Όπως τονίζει ο δήμαρχος, Χαράλαμπος Προύντζος, «τα έργα πρέπει να είναι ζωντανά, λειτουργικά και να υπηρετούν τον πολίτη».
Το άρθρο αποτελεί μέρος της εκστρατείας ενημέρωσης «Cohesion4(E)U», η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση της διάδοσης πληροφοριών για την Πολιτική Συνοχής της Ε.Ε. στην Κύπρο. Η εκστρατεία υλοποιείται από το Sigmalive και το Συγκρότημα ΔΙΑΣ, με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.