Παρά τις συνεχείς εξαγγελίες για νέα σχέδια, κίνητρα και πολεοδομικές διευκολύνσεις, η κρίση στην αγορά κατοικίας στην Κύπρο όχι μόνο δεν αποκλιμακώνεται, αλλά βαθαίνει. Η κυβέρνηση φαίνεται να πορεύεται με τη λογική του «δοκιμάζουμε και βλέπουμε», την ώρα που οι τιμές ανεβαίνουν, η προσφορά δεν καλύπτει τη ζήτηση και η καθημερινότητα για όσους ψάχνουν σπίτι θυμίζει πλέον ένα είδος στεγαστικού… survivor.
Καλεσμένος στην εκπομπή «Μεσημέρι και Κάτι» του ΣΙΓΜΑ, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εκτιμητών Ακινήτων, Πόλυς Κουρουσίδης, σχολίασε τις τελευταίες εξελίξεις μετά την έγκριση του τροποποιημένου Στεγαστικού Κινήτρου από το Υπουργικό. Αναφέρθηκε επίσης στις αλλαγές που φέρνει η είσοδος νέων πανεπιστημίων, στις διεθνείς πιέσεις που προκαλούν ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και οι δασμοί Τραμπ, και στις προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια.
«Αναθεωρούν γιατί απέτυχαν»
Το τροποποιημένο Ειδικό Στεγαστικό Κίνητρο Παραγωγής Προσιτής Στέγης για Πώληση ή/και Ενοικίαση που ενέκρινε στη συνεδρία του την Τετάρτη το Υπουργικό Συμβούλιο δεν είναι προϊόν μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, αλλά, όπως τονίζει ο Πόλυς Κουρουσίδης, αποτέλεσμα της αποτυχίας προηγούμενων μέτρων.
«Από τον Οκτώβριο του 2023 ανακοινώθηκε η στεγαστική πολιτική και η υλοποίηση άρχισε τον Οκτώβριο του 2024, μετά από έναν χρόνο. Έχει τροποποιηθεί μέχρι τώρα 2-3 φορές και ο λόγος, θεωρώ -όχι θεωρώ, είμαι σίγουρος- είναι ότι δεν ήταν πετυχημένα τα μέτρα. Η ουσία των μέτρων είναι σωστή, το έχουμε πει. Είναι η αύξηση της προσφοράς για να μειωθούν οι τιμές, όμως τα κίνητρα που δόθηκαν στους επιχειρηματίες ανάπτυξης γης για να προσφέρουν περισσότερα διαμερίσματα και κατοικίες στην αγορά, πιο φτηνές, δεν ήταν τόσο ελκυστικά».
Παρά το γεγονός ότι, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Κουρουσίδης, είναι καλό να έχει αντανακλαστικά το ΥΠΕΣ και αν δει ότι κάτι δεν δουλεύει να το τροποποιεί, «πρέπει να υπάρχει και μία σταθερότητα, δεν μπορείς κάθε 2-3 μήνες να έρχεσαι και να λες ‘προσθέτω ακόμη ένα μέτρο ή το κάνω πιο ελκυστικό’».
Τι αλλάζει
Οι βασικότερες αλλαγές περιλαμβάνουν τη διεύρυνση των περιοχών εφαρμογής του Κινήτρου, έτσι ώστε να είναι δυνατή η αξιοποίησή του σε Εμπορικές και Τουριστικές Ζώνες όπου επιτρέπονται οι οικιστικές αναπτύξεις, τη διεύρυνση των περιοχών εφαρμογής του Κινήτρου, έτσι ώστε να περιλαμβάνει, υπό προϋποθέσεις, περιοχές της Δήλωσης Πολιτικής που εφάπτονται των Τοπικών Σχεδίων, την αύξηση του συνολικού συντελεστή δόμησης σε συνδυασμό με άλλα Κίνητρα στο 35% αντί στο 30%, για την κατηγορία του 25% όπου επιτρέπεται ο συνδυασμός Κινήτρων και τη μείωση του ελάχιστου καθαρού εμβαδού τεμαχίου εφαρμογής του Κινήτρου για Πολεοδομικές Ζώνες με συντελεστή δόμησης μικρότερο του 100% από 3.000 τ.μ. σε 2.000 τ.μ.
Αναφορικά με τη μείωση των ελάχιστων εμβαδών γης που απαιτούνται για να μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει αυτό το κίνητρο, ο κ. Κουρουσίδης σημειώνει ότι είναι κάτι το οποίο ζητούσαν οι εκτιμητές εξαρχής, αλλά η Πολιτεία άργησε να ακούσει. «Την πρώτη φορά που ανακοινώθηκαν τα μέτρα, εμείς σαν Σύνδεσμος Εκτιμητών είχαμε πει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν τόσο μεγάλου εμβαδού ακίνητα για να μπορείς να εκμεταλλευτείς τα κίνητρα. Δεν εισακουστήκαμε, τώρα βλέπουμε ότι κάθε λίγο μειώνονται γιατί είναι λογικό. Καταρχήν δεν είναι εύκολο να βρεις τεμάχια γης πέραν των 3.000 μέτρων εντός του αστικού πυρήνα».
Νέα πανεπιστήμια, νέες προκλήσεις
Η έλευση νέων πανεπιστημίων αναμένεται να αυξήσει κατακόρυφα τη ζήτηση για στέγαση. Παρ’ όλα αυτά, όπως λέει ο κ. Κουρουσίδης, δεν υπάρχει κανένα πλάνο αντίδρασης. «Περιμένουμε αν ο ιδιωτικός τομέας αποφασίσει να χτίσει περισσότερα διαμερίσματα ή εστίες και μέχρι να το αποφασίσει, όπως είπα προηγουμένως, χρειάζονται 2-3 χρόνια. Άρα ναι, θα υπάρξουν προβλήματα», λέει χαρακτηριστικά. «Από τώρα πρέπει να παρθούν μέτρα και δυστυχώς βλέπω ότι δεν προχωράμε σωστά»
Ο Σύνδεσμος Εκτιμητών έχει ήδη προτείνει όπως τα πανεπιστήμια στεγάζουν με δικές τους εστίες το 10-15% των φοιτητών τους. «Είναι καλό να έρθουν τα καινούργια πανεπιστήμια, αλλά θα πρέπει να προνοήσουν και για τη στέγαση των φοιτητών τους», ανέφερε σχετικά ο κ. Κουρουσίδης.
Η ζήτηση αυξάνεται – Οι Κύπριοι μένουν εκτός αγοράς
Η αγορά ακινήτων φαίνεται να παίρνει ξανά τα πάνω της. Με τα επιτόκια να μειώνονται και την κάμψη του πολέμου στο Ισραήλ, ο κ. Κουρουσίδης εξήγησε ότι οι Ισραηλινοί επιστρέφουν στην Κύπρο για επενδύσεις. «Είχαμε προβλέψει ότι το 2025 θα είναι δύσκολο, με την έννοια ότι μειώνονται από τη μία τα επιτόκια, άρα θα αυξηθεί η ζήτηση από τους Κύπριους και λόγω του ότι ο πόλεμος στο Ισραήλ έχει τελειώσει ή είναι σε καλύτερη φάση από ό,τι ήταν το 2024, προβλέψαμε ότι θα έρθουν πάρα πολλοί Ισραηλινοί στην Κύπρο για να επενδύσουν. Βγήκαμε αληθινοί, τα στατιστικά του Κτηματολογίου δείχνουν μία αύξηση τους πρώτους 3 μήνες της τάξης του 15%. Άρα όλη αυτή η αύξηση στη ζήτηση θα αυξήσει και τις τιμές. Και, δυστυχώς, μια μεγάλη κατηγορία συμπολιτών μας, γύρω στο 30%, δεν θα έχουν πρόσβαση ούτε σε κατοικία, ούτε σε ενοίκιο. Αυτή είναι η εικόνα, δυστυχώς, για τα επόμενα χρόνια».
Δεν υπάρχουν νησίδες ασφαλείας
Ερωτηθείς για τις επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων από τον εμπορικό πόλεμο, ο κ. Κουρουσίδης ανέφερε ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επηρεάσει οικονομικά την Ευρώπη, άρα αναπόφευκτα η κυπριακή αγορά θα επηρεαστεί. «Η κατάσταση δεν είναι εύκολη, δεν μπορούμε να λέμε ότι τα γεγονότα δεν αγγίζουν την Κύπρο. Βρισκόμαστε σε μία παγκοσμιοποιημένη αγορά και όλα μας επηρεάζουν», κατέληξε.
Διαβάστε επίσης: Ο ΚΟΑΓ βάζει ξανά μπρος και αρχίζει το χτίσιμο νέων οικιστικών μονάδων