Το 2008, ο καθηγητής του ΜΙΤ, Τσαρλς Χάρβεϊ, είχε μια ιδέα για μια εταιρεία που πίστευε ότι θα βοηθούσε το περιβάλλον και θα απέφερε κέρδη. Ήθελε να γίνει μέρος μιας αναπτυσσόμενης βιομηχανίας με στόχο την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα και του μονοξειδίου του άνθρακα από το περιβάλλον.
Η δέσμευση άνθρακα αναφέρεται σε μια σειρά από ενέργειες που συλλέγουν οξείδια του άνθρακα και στη συνέχεια είτε τα αποθηκεύουν μόνιμα υπόγεια είτε τα αξιοποιούν, πράγμα που σημαίνει ως επί το πλείστον την έγχυση διοξειδίου του άνθρακα σε αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου για την αύξηση της παραγωγής τους. Ωστόσο, στα χρόνια που ακολούθησαν την ίδρυση της εταιρείας του, αναπτύχθηκαν και προχώρησαν ανταγωνιστικές τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, ενώ το κόστος τους μειώθηκε. Η προσέγγιση του Χάρβεϊ άλλαξε. Αντί να διευθύνει μια εταιρεία που επικεντρώνεται στην δέσμευση άνθρακα, έχει γίνει επικριτής του τομέα.
Παρά τις αμφιβολίες σχετικά με τη δέσμευση άνθρακα, οι κρατικές επιδοτήσεις των ΗΠΑ για τον τομέα αυτό ενισχύθηκαν φέτος, ακόμη και όταν ο Ντόναλντ Τραμπ εκπλήρωσε την προεκλογική του υπόσχεση να καταργήσει τα περισσότερα προγράμματα πράσινης ενέργειας της εποχής Μπάιντεν. Ο νόμος One Big Beautiful Bill Act (ΟΒΒΒΑ) που ψηφίστηκε φέτος από τον Τραμπ και τους συναδέλφους του Ρεπουμπλικανούς μείωσε τα κίνητρα για τα ηλιακά έργα, την αιολική ενέργεια και τα ηλεκτρικά οχήματα που θεσπίστηκαν από τον νόμο Inflation Reduction Act του 2022 της κυβέρνησης Μπάιντεν. Ωστόσο, η μαζική φορολογική και δημοσιονομική νομοθεσία του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος διατήρησε και επέκτεινε μια επιδότηση για τη δέσμευση άνθρακα, γνωστή ως φορολογική πίστωση 45Q.
Στο πλαίσιο των αλλαγών, οι εταιρείες που χρησιμοποιούν δεσμευμένο άνθρακα στην παραγωγή ορυκτών καυσίμων ή σε άλλες βιομηχανικές διεργασίες θα λάβουν μεγαλύτερες φορολογικές πιστώσεις 45Q, εξασφαλίζοντας ένα επίπεδο κρατικής στήριξης που προηγουμένως προοριζόταν μόνο για έργα αποθήκευσης άνθρακα. Οι ειδικοί λένε ότι το μεγαλύτερο μέρος του CO2 που χρησιμοποιείται σε αυτό που ονομάζεται «ενισχυμένη ανάκτηση πετρελαίου», όπου εγχέεται σε δεξαμενές, καταλήγει να παραμένει υπόγεια.
Η ιστορία της δέσμευσης άνθρακα αποκαλύπτει τις μεταβαλλόμενες προτεραιότητες της χώρας και την ασυνεπή προσέγγισή της σε θέματα καθαρής ενέργειας και κλιματικής αλλαγής — με τους υποστηρικτές να τονίζουν ότι η τεχνολογία είναι το κλειδί για την εξάλειψη του CO2 από την ατμόσφαιρα καθώς ο κόσμος μεταβαίνει στην καθαρή ενέργεια και τους επικριτές να λένε ότι είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται από τις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου για να ενισχύσουν το ρόλο τους στην οικονομία και να προχωρήσουν σε «greenwashing» των δραστηριοτήτων τους.
Υπάρχουν ευρέως διαδεδομένες ανησυχίες — συμπεριλαμβανομένων και των υποστηρικτών της δέσμευσης άνθρακα — σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η νομοθεσία αύξησε τα φορολογικά κίνητρα για την «αγαπημένη» λύση της πετρελαϊκής βιομηχανίας για την κλιματική αλλαγή, ενώ μείωσε τις επιδοτήσεις για την ηλιακή και αιολική ενέργεια και τα ηλεκτρικά οχήματα. Δεδομένου ότι η τεχνολογική αλλαγή είναι τόσο δύσκολο να προβλεφθεί και η κλιματική πρόκληση είναι τόσο σημαντική, ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι μια έξυπνη πολιτική προσέγγιση είναι να υποστηριχθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η δέσμευση άνθρακα και άλλες τεχνολογίες — όπως οι άνθρωποι διαχειρίζονται τα χρήματά τους έχοντας ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο επενδύσεων. Προς το παρόν στις ΗΠΑ, οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων επωφελούνται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη βιομηχανία από τις φορολογικές επιδοτήσεις για τη δέσμευση άνθρακα.
Η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου θα αντιπροσωπεύει το 40% του συνολικού αριθμού τόνων άνθρακα που συλλαμβάνεται στις τρέχουσες και προτεινόμενες εγκαταστάσεις, σύμφωνα με μια έκθεση του 2024 από την Taxpayers for Common Sense, μια μη κομματική ομοσπονδιακή οργάνωση εποπτείας του προϋπολογισμού — πράγμα που σημαίνει ότι η βιομηχανία θα επωφεληθεί περισσότερο από τις επιδοτήσεις 45Q. Από την άλλη πλευρά, το τσιμέντο αντιπροσωπεύει μόλις το 4% του άνθρακα που συλλαμβάνεται από τις τρέχουσες και προτεινόμενες εγκαταστάσεις.
Ερωτηθείας για το θέμα, εκπρόσωπος της Occidental Petroleum παρέπεμψε το MarketWatch στην Carbon Capture Coalition και δεν απάντησε σε περαιτέρω ερωτήσεις. Η Carbon Capture Coalition, στην οποία συμμετέχουν μια σειρά εταιρειών και περιβαλλοντικών ομάδων, απέρριψε την ιδέα ότι η επιρροή και οι δεσμοί της Occidental με την κυβέρνηση Τραμπ ήταν καθοριστικοί για τη διατήρηση και επέκταση της φορολογικής έκπτωσης 45Q.
Εν τω μεταξύ, η συνολική στάση της κυβέρνησης Τραμπ σχετικά με τη δέσμευση άνθρακα, η οποία ήταν δύσκολο να προσδιοριστεί ακόμη και για τους παράγοντες του κλάδου, υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση δεν είναι τόσο σοβαρή όσον αφορά την υποστήριξη του τομέα. Αν και η δέσμευση άνθρακα είχε ισχυρή θέση στο OBBBA, τον Μάιο το Υπουργείο Ενέργειας του Τραμπ ακύρωσε σχεδόν 4 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιχορηγήσεις για πράσινα έργα. Οι δύο μεγαλύτερες επιχορηγήσεις που ακυρώθηκαν ήταν 500 εκατομμύρια δολάρια έκαστη για έργα δέσμευσης άνθρακα σε τσιμεντοβιομηχανίες.
Η δέσμευση, αξιοποίηση και αποθήκευση άνθρακα, ή CCUS, είναι «η μόνη λύση» που έχει «την ικανότητα να διαχειριστεί τον όγκο του CO2 που πρέπει να απομακρύνουμε από την ατμόσφαιρα και τον όγκο του CO2 που αντλείται ενεργά στην ατμόσφαιρα κάθε μέρα», δήλωσε η Άννα Λίτλφιλντ, καθηγητής του Colorado School of Mines και πρώην στέλεχος πετρελαϊκών. «Οι άνθρωποι δεν συμπαθούν το CCUS επειδή δε συμπαθούν τα ορυκτά καύσιμα. Αλλά το γεγονός είναι ότι θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος. Δεν μπορούμε απλά να τα κλείσουμε όλα και πραγματικά δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση των εκπομπών που σχετίζονται με αυτή τη μεταβατική περίοδο».
Ωστόσο, το πολύ υψηλό κόστος της τεχνολογίας αυτή τη στιγμή καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε αν είναι καλή επιλογή για επιδοτήσεις, δήλωσε ο Μπρους Άσερ, καθηγητής στο Columbia Business School. Η δέσμευση άνθρακα είναι μια ακριβή τεχνολογία που βρίσκεται στα αρχικά στάδια ανάπτυξης, σημείωσε, καθιστώντας την πολύ διαφορετική από κάτι όπως η ηλιακή ενέργεια, η οποία είναι ήδη κερδοφόρα και μπορεί να επιταχυνθεί με περαιτέρω χρηματοδότηση και κίνητρα.
Η δομή της πίστωσης 45Q είναι επίσης ένα κρίσιμο ζήτημα, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς. H καθηγητής του Cornell, Σίλα Όλμστεντ, δήλωσε ότι ανταμείβει την «παραγωγή με υψηλές εκπομπές άνθρακα» ή την «πιο ρυπογόνα παραγωγή έναντι της πιο καθαρής παραγωγής». Αυτό συμβαίνει επειδή οι εταιρείες λαμβάνουν τις πιστώσεις με βάση τον αριθμό των τόνων άνθρακα που απομακρύνουν και όχι με βάση το αν μειώνουν τις συνολικές εκπομπές τους.
Εκτός από τον σχεδιασμό της, η πίστωση έχει αντιμετωπίσει και άλλες προκλήσεις. Για παράδειγμα, μια έρευνα του Υπουργείου Οικονομικών το 2019 διαπίστωσε ότι οι εταιρείες που διεκδικούσαν συνολικά περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε πιστώσεις 45Q την τελευταία δεκαετία συχνά δε συμμορφώνονταν με τους κανόνες της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα η Εφορία να παρακρατήσει περίπου το ήμισυ αυτών των πιστώσεων.
Έρευνα του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου έχει επίσης προκαλέσει ερωτήματα σχετικά με τον αντίκτυπο της δέσμευσης άνθρακα. Ο οργανισμός εκτίμησε το 2023 ότι οι εγκαταστάσεις δέσμευσης άνθρακα που λειτουργούσαν εκείνη την εποχή είχαν τη δυνατότητα να δεσμεύσουν περίπου το 0,4% των συνολικών εκπομπών CO2 της χώρας. Αν όλες οι εγκαταστάσεις που προτάθηκαν ή ήταν υπό κατασκευή το 2023 ολοκληρώνονταν, θα μπορούσαν να δεσμεύσουν μόλις το 3% των εκπομπών άνθρακα της χώρας.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Πώς η Ευρώπη επιχειρεί να μειώσει το κόστος για τις επιχειρήσεις